Niezwykły doktor. Leczył mieszkańców Zamojszczyzny i relacjonował okupacyjną codzienność

Lekarz, społecznik, bibliofil, żołnierz Armii Krajowej i świadek w procesach norymberskich. Życiorysem doktora Zygmunta Klukowskiego można by obdarzyć kilka osób. W czwartek, 25 kwietnia 2024, w Bibliotece Uniwersyteckiej KUL odbędzie się spotkanie wokół wspomnień tego niezwykłego człowieka.

- Był postacią wybitną, niemalże renesansową. Choć jego życie nie zawsze układało się szczęśliwie, pozostawił po sobie ogromny dorobek – tak o Zygmuncie Klukowskim mówi dr Arkadiusz Adamczuk, kierownik Oddziału Zbiorów Specjalnych Biblioteki Uniwersyteckiej KUL.

Kim był Zygmunt Klukowski?

Zygmunt Klukowski urodził się w 1885 roku w Odessie. Studia medyczne rozpoczął w Moskwie, a kontynuował je w Krakowie. Podczas I wojny światowej służy w armii rosyjskiej jako lekarz, a po jej zakończeniu przeniósł się do Szczebrzeszyna, gdzie objął posadę dyrektora szpitala miejskiego im. Św. Katarzyny.

Klukowski nie ograniczał się do leczenia ludzi. Pasjonował się bowiem historią i etnografią Zamojszczyzny oraz Roztocza. To z jego inicjatywy w 1925 roku powstało w Zamościu muzeum regionalne i reaktywowana została miejska biblioteka.

Po wybuchu II wojny światowej zaangażował się w działalność konspiracyjną w ZWZ-AK. - W tym czasie powstało chyba jego najważniejsze dzieło - Dzienniki z lat okupacji, czyli pisana na bieżąco relacja z codzienności okupacyjnej nocy w małym miasteczku i jego okolicach – przypomina dr Arkadiusz Adamczuk, kierownik Oddziału Zbiorów Specjalnych Biblioteki Uniwersyteckiej KUL

I dodaje, że rola dzienników Zygmunta Klukowskiego jest nie do przecenienia. - Stały się jednym z pierwszych dokumentów historii okupacji i stanowiły materiał dowodowy w norymberskich procesach funkcjonariuszy Głównego Urzędu Rasy i Osadnictwa SS – mówi kierownik Oddziału Zbiorów Specjalnych BU KUL.

Dr Klukowski został powołany jako świadek oskarżenia w sprawie pacyfikacji Zamojszczyzny. Jego działalność podziemna doprowadziła do skazania i uwięzienia przez władze komunistyczne.

Rok dr. Zygmunta Klukowskiego

- Bogatym życiorysem Zygmunta Klukowskiego można obdarzyć kilka osób – nie ma wątpliwości dr Arkadiusz Adamczuk, który przypomina, że na półkach magazynu Oddziału Zbiorów Specjalnych BU KUL znajdują się maszynopisy i rękopiśmienne zeszyty autorstwa Zygmunta Klukowskiego. - To dla nas zaszczyt, że księgozbiór i zachowane archiwum, dokumentujące całokształt dokonań tego niezwykłego człowieka, znalazło się w naszej bibliotece – zaznacza.

W Bibliotece Uniwersyteckiej KUL trwa obecnie Rok dr. Zygmunta Klukowskiego.

W ramach jego obchodów 25 kwietnia odbędzie się sesja „Lecz kto wie, co mnie jeszcze czeka?!. Wokół wspomnień dr. Zygmunta Klukowskiego", którą Biblioteka Uniwersytecka KUL organizuje wspólnie z Ośrodkiem Karta, wydawcą najnowszej edycji osobistych tekstów Zygmunta Klukowskiego „Zamojszczyzna 1918-1959”.

Spotkanie rozpocznie się o godz. 13 w Czytelni Teologiczno-Filozoficznej przy ul. Fryderyka Chopina 27 na czwartym piętrze. O życiu i działalności Zygmunta Klukowskiego opowiedzą: Dariusz Górny, poeta i regionalista z Zamościa, Agnieszka Knyt i Zbigniew Gluza z Fundacji Ośrodka Karta) oraz dr Arkadiusz Adamczuk.