Niniejsza publikacja jest trzecią wersją książki Obecność. Karol Wojtyła w Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, z wielu względów jest to jednak wersja nowa, znacznie bogatsza od poprzednich. Pomysł wydania książki obrazującej związki Papieża z Katolickim Uniwersytetem Lubelskim, w którym uczył niemal dwadzieścia pięć lat, zrodził się podczas uroczystej sesji naukowej zorganizowanej z inicjatywy Rektora KUL przez Instytut Jana Pawła II KUL w dniach 15-18 maja 1985 roku, z okazji 30. rocznicy podjęcia pracy w KUL przez ks. dra hab. Karola Wojtyłę. Książka została opublikowana w roku 1987, a już w dwa lata później ukazało się drugie, poszerzone jej wydanie. Głównym motywem tak rychłego jej wznowienia i ubogacenia była wizyta Jana Pawła II w murach Uczelni w dniu 9 czerwca 1987 roku. Czyż można było nie dopełnić obrazu i historii więzi Papieża z KUL-em o to wydarzenie, będące swoistym ukoronowaniem Jego wśród nas obecności?
Od czasu drugiego wydania książki sporo się wydarzyło. Przez kolejne lata pontyfikatu odbyło się szereg spotkań z Ojcem Świętym przedstawicieli władz Uczelni, różnych jej agend, a także wielu profesorów, pracowników i studentów KUL. Z różnych okazji Papież kierował do Uniwersytetu liczne przesłania i listy. Nade wszystko jednak data 2 kwietnia 2005 roku radykalnie zmieniła rodzaj obecności Ojca Świętego wśród nas. Doniosłość stałych i szczególnych więzi łączących Jana Pawła II z Uniwersytetem znalazła wyraz w uchwale Senatu z 4 kwietnia 2005 roku, mocą której oficjalna nazwa Uczelni odtąd brzmi: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Wszystko to sprawiło, że obecna edycja książki, choć zachowała strukturę i treść poprzednich wydań, zawiera tak wiele elementów nowych, iż stanowi poniekąd nową publikację, całościowo - choć i tak w wielkim skrócie - obrazującą pięćdziesięcioletnie głębokie i wielorakie więzi łączące Uniwersytet ze sługą Bożym Janem Pawłem II.
Pragniemy wyrazić serdeczną wdzięczność Radzie Naukowej Instytutu Jana Pawła II KUL, która zobowiązała nas do przygotowania tej książki. Szczególne słowa podziękowania należą się Pani Danucie Walczewskiej-Belniak, której profesjonalizm i ofiarność czyni ją faktycznym współredaktorem książki.
W pierwszej części Czytelnik znajdzie ogólną charakterystykę więzi Karola Wojtyły - Jana Pawła II z Katolickim Uniwersytetem Lubelskim, przedstawioną przez czterech profesorów KUL, szczególnie blisko związanych z Papieżem. Prof. Stefan Swieżawski, jeden z liderów lubelskiej szkoły filozoficznej i recenzent rozprawy habilitacyjnej ks. dra Karola Wojtyły, zaproponował zatrudnienie Go w Uczelni. Ks. prof. Tadeusz Styczeń jest Jego uczniem i najbliższym współpracownikiem w KUL. Przejął po Kardynale Katedrę Etyki, podjął myśl o utworzeniu Instytutu Jana Pawła II w KUL i był jego długoletnim dyrektorem, pozostawał też w bardzo bliskim kontakcie z Papieżem aż po ostatnie chwile Jego życia. Prof. Jerzy W. Gałkowski i ks. prof. Andrzej Szostek także należą do uczniów Kardynała. Wiele uwagi poświęcają refleksji nad osobą i dziełem Karola Wojtyły - Jana Pawła II w kontekście Jego więzi z Uniwersytetem.
Kolejne rozdziały książki zawierają informacje i niektóre dokumenty obrazujące z jednej strony działalność naukowo-dydaktyczną ks. Karola Wojtyły w KUL („Uczestnictwo w tworzeniu wspólnoty uniwersyteckiej”), z drugiej zaś zaangażowanie Uniwersytetu w poznanie, zgłębianie i popularyzowanie Jego myśli („O Karolu Wojtyle - Janie Pawle II”). Swoistym dopełnieniem książki jest przypomnienie najważniejszych spotkań społeczności akademickiej KUL z Janem Pawłem II oraz korespondencji ukazującej intensywność wzajemnych więzi Uniwersytetu z Papieżem. Ważnym dowodem świadczącym o tym, jak Uniwersytet żyje osobą i dziełem Jana Pawła II są doktoraty honorowe, którymi KUL obdarował - jako najwyższym wyróżnieniem akademickim - najpierw samego Papieża (jest on jedynym Doktorem honoris causa KUL wszystkich ówczesnych jego wydziałów), a następnie tych, którzy szczególnie związali swe życie i twórczość z posługą Jana Pawła II.
W książce nie mogło zabraknąć osobistych refleksji bodaj niektórych osób spośród tych, które miały szczęście poznać bliżej Papieża i zachowały o Nim pełne wdzięczności wspomnienia. W stosunku do poprzednich wydań książki ta jej część została ubogacona kilkoma nowymi tekstami, ponadto autorzy niektórych wspomnień dodali do swych poprzednio publikowanych tekstów refleksje nasuwające się po odejściu Jana Pawła II do domu Ojca niebieskiego.
Książkę zamyka niewielki rozdział zatytułowany „Post mortem”. Ból z powodu śmierci Papieża, a jednocześnie wdzięczność za Jego wielkie życie i dzieło znajdowały (i nadal znajdują) wyraz nade wszystko w modlitwie, a nie w wielosłowiu. Trzy teksty: świadectwo ks. prof. Tadeusza Stycznia nawiązujące do ostatnich chwil życia Papieża; teologiczna refleksja kard. prof. Stanisława Nagyego oraz homilia ks. prof. Andrzeja Szostka wygłoszona podczas Mszy Świętej dziękczynnej 16 października 2006 roku, dopełnione fotografiami ukazującymi reakcje społeczności uniwersyteckiej oraz mieszkańców Lublina na wiadomość o śmierci Ojca Świętego, dają obraz tego, jak bardzo Uniwersytet pragnął być z Nim w tych dramatycznych chwilach.
Słowo końcowe Wielkiego Kanclerza KUL ks. abpa Józefa Życińskiego nie tyle zamyka refleksję nad przebogatą obecnością Jana Pawła II w KUL, ile raczej zaprasza do kontynuowania więzi z Papieżem poprzez medytację nad tym, kim dla nas był i pozostaje – jako „dar i odpowiedzialność”. Uchwała Senatu Akademickiego KUL, podjęta już dwa dni po śmierci Papieża, stanowi tego daru i odpowiedzialności szczególną pieczęć. Temu celowi nade wszystko służyć ma też niniejsza publikacja. Dlatego taki właśnie jest podtytuł tej pod wielu względami nowej publikacji. Obecność Karola Wojtyły - Jana Pawła II Uniwersytet przyjmuje i przeżywa jako bezcenny dar. Po 2 kwietnia 2005 roku nabrał on jednak szczególnych barw odpowiedzialności za trwałą i owocną pamięć o tym niezwykłym Człowieku, z którym dane nam było spotkać się i przeżyć ponad pół wieku.
Maria Filipiak
Andrzej Szostek MIC
