Étienne Gilson

Od Arystotelesa do Darwina i z powrotem.

Szkic o pewnych stałych biofilozofii

Przełożył z języka francuskiego Krzysztof Jan Wroczyński

Książka dotyczy problemu zmienności przyrody i ewolucji gatunków bytów ożywionych. Jednak w tytule nie ma słowa „ewolucja”, a podtytuł dotyczy „stałych w biofilozofii”. Autor używa terminu „ewolucja” dopiero w rozdziale trzecim, omawiając stan nauki przed Darwinem. Książka dotyczy zatem kwestii bardziej centralnej niż ewolucja.

Gilson proponuje powrót do Arystotelesa – filozofa i przyrodnika, a zatem powrót do filozoficznych źródeł problemu przemienności bytów ożywionych. Analizując prace Linneusza, de Buffona, Malthusa, Lamarcka, Spencera, Darwina i Bergsona, omawia problemy klasyfikacji w przyrodoznawstwie, zmienność i niezmienność gatunków, ich źródła i charakter. Zajmuje się paradoksami mechanicyzmu w wyjaśnianiu przyrody oraz aporiami ewolucjonizmu i wskazuje na stałe biofilozofii – zasady kierujące życiem bytów, na czele z celowością.

Étienne Gilson, francuski myśliciel i historyk filozofii, wybitny pisarz i autor podręcznikowych dzieł z historii filozofii, miał wyrazisty pogląd na rolę filozofii w kulturze. Śledząc fascynującą dyskusję Gilsona z naturalizmem, materializmem, mechanicyzmem i scjentyzmem, dostrzegamy wielką rolę filozofii, zdolnej przezwyciężać naukowe redukcje.

Wymagającą filozoficznie i literacko książkę Gilsona przetłumaczył z języka francuskiego Krzysztof Jan Wroczyński, filozof prawa, emerytowany profesor KUL, członek Polskiego Towarzystwa Tomasza z Akwinu. Przekład został z dużym uznaniem przyjęty przez Librairie Philosophique J. Vrin, paryskiego wydawcę książek Gilsona, co jest dodatkową zachętą dla Czytelnika pierwszej polskiej edycji tej ważnej książki.

Lublin: Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu 2025, s. 310

ISBN 978–83–65792–48–8