Konferencja „Niewidzialne dziedzictwo”

Lublin 9 grudnia 20221

 

Krótki opis prezentacji

 

Część pierwsza:

„Niewidzialne dziedzictwo Iwano-Frankivska i Lublina”

(język konferencji: polski i ukraiński)

 

Na dobry początek, uczestników konferencji pozdrowi z Indii Sabriya Temberken, nominowana do Nagrody Nobla niewidoma założycielka pierwszej w Tybecie szkoły dla niewidomych dzieci i współtwórczyni fundacji Kanthari, szkolącej ‘społecznych wizjonerów’ chcących zmieniać świat na lepszy.

 

Goście z Ukrainy (muzealnicy i przewodnicy) opowiedzą o swoim mieście (Ivano-Frankivsk, dawniej Stanisławów). Przedstawią też najciekawsze eksponaty swoich muzeów).

 

Pracownicy trzech lubelskich muzeów przedstawią dostosowania dla osób niewidomych w swoich placówkach i prowadzoną w nich działalność edukacyjną.

Będą też Państwo mogli odwiedzić (wirtualnie) najmłodsze w Europie Muzeum Tyflologiczne. Przedstawi je pan Marek Jakubowski z Owińsk – pasjonat wszelkich pamiątek związanych z udogodnieniami dla osób niewidomych, interesujący się szczególnie grafiką dotykową.

 

Agata Sztorc – Gromaszek (Galeria Labirynt), dr Magdalena Szubielska (KUL): powiedzą o tym jak osoby niewidome reagują na kontakt z dziełami sztuki i o roli jaką w tych kontaktach odgrywa wyobraźnia.

 

dr Anna Sadowska (KUL) zapozna Państwa z językiem audiodeskrypcji stosowanym w opisach eksponatów muzealnych i obrazów.

 

O przygotowaniu niewidomych od urodzenia dzieci do rozumienia, odczytywania i tworzenia rysunków dotykowych opowie dr hab. Bogusław Marek. Doświadczenie w pracy w Indiach i w Nepalu z niewidomymi dziećmi, które nie znały nawet pojęcia ‘rysunek’ pozwoliły na opracowanie narzędzi ułatwiających wyjaśnianie pojęć niezbędnych do rozumienia trójwymiarowych relacji przestrzennych przedstawianych jako dwuwymiarowe rysunki lub obrazy. Bez tego i bez pracy nad wzbogacaniem doświadczeń i wiedzy o świecie, nawet profesjonalne adaptacje dzieł sztuki pozostaną plątaniną nic nie znaczących linii i faktur.

 

Część druga:

Invisible heritage: Invisible Art Across the World – Making art visible to touch

Niewidzialne dziedzictwo. Niewidzialna sztuka w świecie – Aby sztuka była ‘widzialna’ dla dotyku.

Język tej części konferencji – angielski.

 

Na otwarcie drugiej, anglojęzycznej części konferencji wysłuchamy przesłania Sabriye Temberken (Niemcy, Indie) - o tym jak ważny dla niej i innych osób niewidomych jest kontakt ze sztuką.

 

Dr Leona Holloway (Australia) od wielu lat uczestnicy w projektach mających na celu zapewnienie niewidomym uczniom i studentom dostępu do pełnowartościowej edukacji, w tym do dóbr kultury. Współpracuje z muzeami i galeriami sztuki. W swoim wystąpieniu przedstawi możliwości wykorzystania wydruków 3 D w muzeach i w galeriach sztuki.

 

Katrin Terton and Geoff Munck (Australia) to artystka malarka i rzeźbiarka oraz niewidomy od urodzenia miłośnik sztuki. W swojej prezentacji przedstawią przykłady dzieł sztuki dostępnych dla wszystkich, bez potrzeby ich adaptacji a także opowiedzą o tym jak osoby niewidome opisują oglądane dotykiem dzieła sztuki.

 

Prof. John Michael Kennedy (Kanada), profesor psychologii jest uznanym autorytetem w dziedzinie badań rysunków dzieci i dorosłych osób niewidomych. W swojej prezentacji przedstawi tureckiego malarza, niewidomego od urodzenia. Opowie na czym polega wyjątkowość tego artysty, który potrafi przedstawić w formie rysunków i obrazów relacje przestrzenne takie jak głębia, nakładanie się obiektów i pespektywę – relacji uważanych za niemożliwe do zrozumienia przez osoby niewidome od urodzenia.

 

W prezentacji Hoëlle Corvest-Morel and Dorine in ‘t Veld (Holandia) poznają Państwo ciekawą metodę tworzenia dotykowych ilustracji o wysokim stopniu dokładności – wyrazistości linii, faktur i punktów. Metoda ta pozwala na tworzenie wiernych, dotykowych’ kopii’ grafiki i obrazów.

 

Bernat Franquesa (Hiszpania) przedstawi możliwości dodawania dźwięku do wysokiej klasy dotykowych adaptacji grafiki (map, rysunków, obrazów). Takie połączenie daje niewidomym osobom dużą dozę samodzielności w poznawaniu oglądanych obiektów.

 

dr Unvi Jangam (Indie) jest pierwszą osobą niewidomą od urodzenia, która uzyskała doktorat w Mombai University w dziedzinie języków germańskich. O dawna interesowała ją sztuka i pojęcie piękna. I o tym, z perspektywy osoby niewidomej, jest jej prezentacja.

 

Willem Boshoff (Afryka Południowa) to znany w świecie rzeźbiarz, autor zarówno monumentalnych jak i niewielkich rzeźb. „Alfabet niewidomych” to tworzona od 1993 roku i wciąż rozbudowywana kolekcja miniaturowych rzeźb opisanych alfabetem brajla.

 

Marta Wnuczko, John M Kennedy i Selene Carboni (Kanada) to zespół psychologów interesujących się sztuką osób niewidomych. W tej prezentacji pokazują procesy myślowe i umiejętności niezbędne do odtworzenia trójwymiarowych relacji przestrzennych w postaci rysunków.

 

Ann Cunningham i Zach Wolfson (USA). W tej prezentacji Zach Wolfson (filmowiec) przeprowadza wywiad z rzeźbiarką i malarką amerykańską tworzącą sztukę przeznaczoną do odbioru wzrokiem i dotykiem. Wywiad uzupełniają przykłady prac artystki i nagrania z ich opisem.

 

Lorena Julio i Sebastian Flores (Argentyna) prezentują działalność prowadzonej przez nich fundacji, której celem jest zapobieganie wykluczaniu osób niewidomych m.in. w dostępie do zasobów kultury.

 

Aishwarya Pillai (Indie) to ociemniała malarka z Indii, która po utracie wzroku nie zrezygnowała z działalności artystycznej. Nadal maluje. Łącząc malarstwo z kolażem, tworzy trójwymiarowe obrazy a nabytymi umiejętnościami dzieli się prowadząc warsztaty dla osób niewidomych i widzących. Jej prezentacja to jeden z takich warsztatów.

 

Duncan Meerding: (Australia) – prawnie niewidomy Tasmańczyk, z resztkami peryferyjnego wzroku, przedstawia się jako stolarz ale jego praca i to co wytwarza uznawane są za dzieła sztuki. Wykorzystując odpady tasmańskiego drewna i zachowując maksymalnie naturalność używanych materiałów tworzy oryginalne lampy dające niezwykłe efekty – kombinacje światła i cienia.

 

Bogusław ’Bob’ Marek – prezentacja jest powtórzeniem w języku angielskim ilustrowanego slajdami wykładu na temat warunków jakie muszą być spełnione aby niewidome od urodzenia dziecko zachęcić do oglądania (czytania) i tworzenia rysunków – pierwszego kroku do wzbudzenia zainteresowania sztuką.

 

Accessible art: Interesting initiatives in snapshots; to prezentacja ciekawych inicjatyw w dziedzinie tworzenia sztuki dostępnej dla osób niewidomych. W większości przypadków źródłem informacji był Internet. Celem tej części konferencji jest zachęcenie uczestników do poszukiwania i promowania podobnych inicjatyw.