„Naukowcy KUL idą na grzyby!”

Zespół naukowców z Instytutu Nauk Biologicznych KUL opracowuje cząsteczki działające hamująco na rozwój jednokomórkowych grzybów z rodzaju Candida. Jest to jeden z najbardziej rozpowszechnionych patogenów wywołujących grzybice. Molekuły, nad którymi pracują badacze, mają pomóc także w terapii grzybic opornych na znane leki przeciwgrzybicze.

Grzyby jednokomórkowe wchodzą w skład mikrobiomu każdego człowieka, nie stanowiąc zagrożenia w normalnych warunkach. Jednak gdy dochodzi do osłabienia odporności, np. u chorych na nowotwór, komórki grzyba są zdolne niebezpiecznie się namnażać, wywołując groźne infekcje skórne, ginekologiczne lub ogólnoustrojowe, mogące w skrajnych przypadkach doprowadzić do śmierci.

– Szukamy nowych substancji przeciwgrzybiczych, zarówno syntetycznych, jak też naturalnych. Skupiamy się głównie na grzybach z rodzaju Candida, ze względu na ich powszechność – mówi dyrektor Instytutu Nauk Biologicznych KUL dr hab. n. med. Maciej Masłyk, prof. KUL.

Badania obejmują także szczepy patogenów grzybowych, które są oporne na stosowane leki. – Naukowcy powinni podążać za zmiennością mikroorganizmów. Trzeba rozwijać innowacyjne terapie oparte o nowe cząsteczki, które będą przełamywać pojawiającą się oporność grzybów – dodaje kierownik Katedry Biologii Molekularnej KUL dr hab. n. med. Konrad Kubiński, prof. KUL.

Oporność mikroorganizmów na stosowane leki jest coraz większym problemem, wynikającym przede wszystkim z nadużywania antybiotyków. Dlatego wspomniane badania są tak ważne.

– Dużym ograniczeniem, jeśli chodzi o odkrywanie nieznanych dotąd cząsteczek przeciwgrzybiczych, jest duże podobieństwo komórek ludzkich i grzybowych, co sprawia, że trudno jest na poziomie molekularnym znaleźć taki element komórki grzyba, który nadaje się na cel terapii. Ważne jest przede wszystkim, żeby nowy związek chemiczny był równocześnie skuteczny w walce z komórkami grzyba i bezpieczny dla organizmu człowieka – dodaje dyrektor Masłyk.

– Obecnie prowadzimy prace nad cząsteczkami o unikalnej strukturze „nieznanej” żywym układom, co sprawia, że są nierozpoznawalne przez komórki grzybów, a to z kolei może pomóc w „obejściu” zjawiska lekooporności. Wyniki są obiecujące – mówi prof. Kubiński.

Jak opowiadają naukowcy, wspomniane molekuły cechują się wysokim poziomem bezpieczeństwa dla komórek ludzkich, a jednocześnie zabijają komórki grzybów, również te oporne na znane leki. Tego typu badania wymagają ścisłej współpracy chemików, którzy potrafią syntetyzować nieznane wcześniej związki chemiczne, i biologów, którzy testują ich skuteczność w warunkach laboratoryjnych.