Z początkiem roku akademickiego 2024/25 Komisja Ewaluacji Nauki rozpocznie pierwszy w historii proces ewaluacji jakości działalności naukowej i jakości kształcenia w szkołach doktorskich. Z uwagi na powyższe w sierpniu br. miało miejsce rozstrzygnięcie naboru, przeprowadzonego wśród doktorantów, na ekspertów ds. przeprowadzania ewaluacji szkół doktorskich, którzy w myśl art. 259 ust. 4 Ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. - Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz.U. 2018 poz. 1668 z późn. zm.) wejdą w skład zespołów oceniających powołanych przez Przewodniczącego Komisji Ewaluacji Nauki. Co istotne, status eksperta KRD ds. ewaluacji szkół doktorskich jest warunkiem wymaganym do udziału w zespole oceniającym, o którym mowa w § 5 ust. 1 pkt. 1) Rozporządzenia Ministra Edukacji i Nauki z dnia 27 września 2021 r. w sprawie ewaluacji jakości kształcenia w szkole doktorskiej, dokonującym ewaluacji jakości kształcenia w szkołach doktorskich prowadzonej przez Komisję Ewaluacji Nauki.

    Powyższe skutkuje, że w świetle art. 259 ust. 4 Ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. - Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz.U. 2018 poz. 1668 z późn. zm.) powołani doktoranci spełniają wszelkie formalne kryteria do dalszego powoływania przez Przewodniczącego KEN do zespołów dokonujących ewaluacji jakości kształcenia w szkołach doktorskich. W naborze wyłoniono zaledwie kilkunastu doktorantów kształcących się w polskich szkołach doktorskich i z dumą informujemy, że na podstawie Uchwały Nr 15/2024 Zarządu Krajowej Reprezentacji Doktorantów z dnia 10 sierpnia 2024 r. w sprawie powołania Zespołu ekspertów Krajowej Reprezentacji Doktorantów ds. ewaluacji szkół doktorskich oraz jego członków, nasz Doktorant - mgr Paweł Marczak, w wyniku trzyetapowego konkursu, został powołany do grona ekspertów Krajowej Reprezentacji Doktorantów ds. ewaluacji szkół doktorskich.

    Powołanie Przewodniczącego Samorządu Doktorantów KUL - mgr Pawła Marczaka potwierdza nie tylko Jego wysokie kwalifikacje, posiadaną wiedzę i obeznanie w przepisach dotyczących szeroko rozumianego prawa oświatowego, ale jest także dowodem na pozycję Szkoły Doktorskiej KUL, bowiem zaledwie osiemnaścioro doktorantów kształcących się w polskich szkołach doktorskich zostało powołanych do grona ekspertów KRD ds. ewaluacji szkół doktorskich.

PROCES EWALUACJI

    Ewaluacja jakości kształcenia w szkołach doktorskich wynika z konieczności zapewnienia niezależnej zewnętrznej oceny jakości kształcenia doktorantów. Jej wprowadzenie było motywowane m.in. wnioskami z kontroli Najwyższej Izby Kontroli w zakresie kształcenia na studiach doktoranckich (informacja z dn. 5 stycznia 2016 r.), w których wskazana została potrzeba wprowadzenia odrębnej zewnętrznej oceny jakości kształcenia doktorantów.

Ewaluacja jakości kształcenia w szkołach doktorskich ma na celu:

1. ocenę warunków do rozwoju naukowego lub artystycznego, jakie stworzono doktorantom, oraz sposobów weryfikacji nabywanych przez doktorantów wiedzy i umiejętności, a także kształtowanych kompetencji społecznych;
2. dostarczanie podmiotom prowadzącym szkoły doktorskie informacji zwrotnej dotyczącej funkcjonowania ich szkół, a także upowszechnianie tych informacji w przestrzeni publicznej;
3. dopuszczanie do prowadzenia szkół doktorskich wyłącznie przez te podmioty, które gwarantują doktorantom odpowiednie warunki rozwoju naukowego lub artystycznego.

    Ewaluację przeprowadza Komisja Ewaluacji Nauki (KEN) nie rzadziej niż co 6 lat, jednak jest to proces rozłożony w czasie dla ogółu szkół doktorskich. Pierwsze ewaluacje rozpoczną się w roku akademickim 2024/25. Oceny – w języku polskim i angielskim – będą dokonywać eksperci posiadający znaczący dorobek naukowy lub artystyczny, w tym co najmniej jeden zatrudniony w zagranicznej uczelni lub instytucji naukowej, oraz jeden doktorant powołany spośród kandydatów wskazanych przez Krajową Reprezentację Doktorantów.

Przedmiotem ewaluacji będzie ocena:

1. adekwatności programu kształcenia oraz indywidualnych planów badawczych do efektów uczenia się dla kwalifikacji na poziomie 8 PRK oraz ich realizacja,
2. sposobu weryfikacji efektów uczenia się dla kwalifikacji na poziomie 8 PRK;
3. kwalifikacji nauczycieli akademickich lub pracowników naukowych prowadzących kształcenie w szkole doktorskiej;
4. jakości procesu rekrutacji;
5. jakości opieki naukowej lub artystycznej i wsparcia w prowadzeniu działalności naukowej;
6. rzetelności przeprowadzania oceny śródokresowej;
7. umiędzynarodowienia;
8. skuteczności kształcenia doktorantów.

    Powyższe punkty stanowią kryteria ewaluacji wskazane w art. 261 ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce. Ewaluacja będzie się ponadto odbywać z uwzględnieniem kryteriów szczegółowych określonych w rozporządzeniu Ministra Edukacji i Nauki w sprawie ewaluacji jakości kształcenia w szkole doktorskiej.
Wskazać należy, że ewaluację jakości kształcenia w szkołach doktorskich cechować będzie:

• ocena jakościowa, bazująca na międzynarodowych standardach i eksperckiej wiedzy osób przeprowadzających ewaluację;
• zindywidualizowane podejście korelujące ze specyfiką kształcenia w szkole doktorskiej;
• pozytywny (mogący zawierać rekomendacje) albo negatywny (uniemożliwiający dalsze prowadzenie szkoły doktorskiej) wynik oceny;
• brak tworzenia rankingu szkół doktorskich;
• cykliczny charakter procesu, rozłożony w czasie dla ogółu szkół doktorskich.