Wnuk M., Rola układów porfirynowych w ewolucji życia. Warszawa: Akademia Teologii Katolickiej, 1987. 294 ss. (Lubański M., Ślaga S.W. (Red.); [książka, 136 MB] "Z Zagadnień Filozofii Przyrodoznawstwa i Filozofii Przyrody"; IX). The Role of Porphyrin Systems in the Evolution of Life. Contents, Summary (2.38 MB)

 

 

Przedmowa, napisał Szczepan W. Ślaga 11

 

Wstęp 15

 

Układy porfirynowe w przyrodzie 19

Występowanie i własności układów porfirynowych funkcjo­nujących w obecnej organizacji molekularnej życia 20

Chlorofile 21

Rodzaje i struktura chlorofili 21

Biosynteza chlorofili 26

Niektóre własności chlorofili 27

Bola chlorofilu w fotosyntezie a koncepcja półprzewodnictwa w układach żywych 28

Żelazoporfiryny jako grupy prostetyczne w białkach hemowych 29

Białka zawierające hem formylowy 30

Białka zawierające protohem 30

Białka zawierające mezohem 32

Białka zawierające hem s 32

Inne białka hemowe 32

Hemoglobiny 33

Niektóre własności hemoglobin 34

Bola żelazoporfiryny w hemoglobinie 37

Mioglobiny 38

Leghemoglobina 39

Chlorokruoryny 40

Cytochromy 41

Cytochromy typu a 43

Cytochromy typu b 45

Cytochromy typu c 47

Cytochromy typu d 51

Inne cytochromy 51

Peroksydazy 52

Katalazy 56

Pirolaza tryptofanowa (oksygeneza tryptofanowa) 57

Korynoidy 58

Kobalaminy (witaminy grupy B12) 59

Koenzymy korynowe 61

Inna rodzaje układów porfirynowych 63

Występowanie i własności układów porfirynowych w środo­wisku nie biologicznym 66

Geochemia organiczna układów porfirynowych 66

Porfiryny w bituminach 68

Porfiryny w węglu kopalnym 69

Porfiryny w najstarszych formacjach geologi­cznych w 70

Porfiryny w innych źródłach geologicznych 72

Kosmochemia organiczna układów porfirynowych 73

Porfiryny w ciałach typu meteoryty, komety, księżyce, planety 74

Możliwość syntezy porfiryn w atmosferach gwiazd i przestrzeni międzygwiezdnej 75

 

Powstanie i ewolucja układów porfirynowych 78

Warunki fizyko-chemiczne a możliwości syntezy porfiryn

w pierwotnym środowisku ziemskim 78

Abiotyczna synteza porfiryn w fazie gazowej 80

Abiotyczna synteza porfiryn w fazie skondensowa­nej 83

Prawdopodobne drogi ewolucji biochemicznej układów porfirynowych typowych dla obecnego życia 87

Porfiryny a ewolucja procesów bioenergetycznych 88

Ewolucyjne aspekty biosyntezy związków czteropirolowych 96

Pochodzenie i ewolucja biochemiczna korynoidów . 98

Pochodzenie i ewolucja biochemiczna hemów 103

Pochodzenie i ewolucja biochemiczna chlorofili . 109

Prawdopodobne drogi ewolucji geochemicznej układów porfirynowych 124

Możliwości udziału w ewolucji molekularnej kompleksów

porfirynowych innych niż obecnie znane w biostrukturach 130

Biochemia nieorganiczna a możliwości występowa­nia w organizmach metaloporfiryn innych niż obecnie znane 130

Teoria krzemowych form protożycia a możliwość występowania w organizmach Al- i Si-porfiryn 136

 

Adaptacyjna rola układów porfirynowych w ewolucji 143

Rola układów porfirynowych w adaptacji organizmów do zmian chemicznych w środowisku 149

Układy porfirynowe a zmiany składu chemicznego atmosfery 151

Układy porfirynowe a zmiany składu chemicznego hydrosfery 160

Rola układów porfirynowych w adaptacji organizmów do zmian fizycznych w środowisku 165

Układy porfirynowe a zmiany temperatury środowi­ska 165

Układy porfirynowe a zmiany ciśnienia w środo­wisku 169

Układy porfirynowe a promieniowanie elektromag­netyczne w środowisku 171

Układy porfirynowe a inne czynniki fizyczne w środowisku 176

Możliwość udziału niektórych układów porfirynowych w adaptacji organizmów do środowiska biologicznego 177

 

Bioelektroniczne aspekty roli układów porfirynowych w struk­turach biologicznych a ewolucja życia 181

Elektroniczny model układu żywego i jego heurystyczna rola w wyjaśnianiu problemów pochodzenia i ewolucji życia 184

Elektroniczny model układu żywego 184

Bioelektroniczny model abiogenezy 187

Możliwe drogi ewolucji bioelektronicznej 188

Próba zastosowania koncepcji bioplazmy do problemu ro­li układów porfirynowych w biostrukturach 190

Warunki istnienia stanu plazmowego 192

Możliwość istnienia stanu plazmowego w układzie porfirynowym 195

Podstawowe parametry plazmy elektronowej pier­ścienia porfirynowego 196

Możliwość i warunki istnienia stanu plazmowego w biomakromolekułach i innych biostrukturach zawierających układy porfirynowe 206

Możliwość potraktowania prądów elektronowych w pierścieniu porfirynowym jako plazmy nadprzewodzącej 216

 

Zakończenie 221

Literatura 229

Summary 279