SYMPOZJA I SESJE

INSTYTUTU JANA PAWŁA II

Tematyka sympozjów i sesji naukowych Instytutu Jana Pawła II

W kręgu papieskiego nauczania

Pierwsza sesja, którą z perspektywy czasu można wiązać z Instytutem Jana Pawła II KUL odbyła się... 12 maja 1979 roku. Wtedy to w ramach cyklu wykładów pod wspólnym hasłem "Nasz Profesor Papieżem”, wystąpił z odczytem pt. "Filozof i moralista” uczeń i następca kard. Karola Wojtyły na Katedrze Etyki, ks. doc. Tadeusz Styczeń. Było to krótko po wyborze krakowskiego Kardynała na Stolicę Piotrową i tuż przed pierwszą papieską pielgrzymką do Ojczyzny. Uniwersytet niejako na nowo oswajał się z myślą swojego Profesora i poznawał nauczanie Jana Pawła II.

Później, w ramach powstałego w 1982 roku Instytutu prowadzone było Konwersatorium Myśli Jana Pawła II. Spotkania odbywały się początkowo co tydzień, później - raz w miesiącu (za to trwały dłużej). W kolejnych latach akademickich podejmowano jeden wiodący temat, bądź związany z konkretnym dokumentem papieskim, bądź dotyczący zagadnienia filozoficzno-teologicznego ważnego dla obecnego pontyfikatu. Dla przykładu wymienię niektóre: zagadnienie miłości oblubieńczej, małżeństwa i rodziny, środkowoeuropejskiego doświadczenia spotkania Ewangelii i kultury, problematyka etyczno-polityczna. Wiele uwagi w ramach Konwersatorium poświęcono antropologicznym podstawom nauczania Kościoła. Obecnie Konwersatorium poświęcone jest solidarności jako podstawowej wartości wspólnototwórczej. W czasie, gdy tak wiele mówi się na temat integracji europejskiej, w dobie postępującej globalizacji, podjęcie tego tematu uznaliśmy za nieodzowne.

Całoroczne Konwersatoria znajdowały zwykle swoje zwieńczenie w sympozjach organizowanych pod koniec każdego roku akademickiego, zazwyczaj w maju. Ponieważ w maju przypadają też urodziny Jana Pawła II, częścią sympozjum stała się msza św. sprawowana w intencji Ojca Świętego. W ten sposób zrodziła się tradycja swoistego "dnia Papieskiego” od wielu lat świętowanego w KUL.

W pierwszych latach istnienia Instytut zorganizował kilka sesji dotyczących problematyki obrony życia oraz godności małżeństwa i rodziny ("Rodzina chrześcijańska”, 1984; "Homo nasciturus”, 1984; "W obronie życia”, 1985; "Tydzień świętości życia”, 1992, wśród prelegentów byli wówczas R. i N. Martinowie, członkowie Papieskiej Rady Rodziny i M. Schooyans, autor głośnej książki Aborcja a polityka, wydanej też przez Instytut).

Wiele sesji organizowanych przez Instytut miało charakter ogólnouniwersytecki. Z okazji trzydziestej rocznicy podjęcia pracy naukowej w KUL przez ks. doc. Karola Wojtyłę odbyła się sesja pt. "Człowiek w poszukiwaniu zagubionej tożsamości” (1985). Wtedy też miała miejsce "Godzina wspomnień”, w czasie której koledzy i uczniowie Karola Wojtyły wspominali jego obecność w życiu uniwersytetu. Wspomnienia te zostały opublikowane w książce pt. Obecność pod redakcją M. Filipiak i ks. A. Szostka.

W 1987 roku Jan Paweł II odwiedził KUL. Przygotowaniu do spotkania z Ojcem Świętym służyło sympozjum "Ewangelia i kultura. Doświadczenie środkowoeuropejskie” (1987). Przez blisko dwa tygodnie, każdego wieczoru odbywał się wykład, którego tematyka nawiązywała do przesłania encykliki Slavorum Apostoli. Wśród mówców byli m.in.: Karl Dedecius, Aleksander Gieysztor, Mieczysław A. Krąpiec OP, Richàrd Korzenszky OSB, Feliks Litva SJ, Nikolaus Lobkowicz, Stefan Swieżawski, Julian Stryjkowski, Czesław Zgorzelski.

Inne ważne sympozjum, ukazujące związki KUL-u z myślą Karola Wojtyły-Jana Pawła II odbyło się z okazji 20-lecia pontyfikatu: "Wdzięczność i zobowiązanie. Pontyfikat Jana Pawła II w oczach środowiska naukowego KUL”.

Istotne znaczenie dla pogłębienia niektórych tematów ściśle związanych z nauczaniem moralnym Jana Pawła II miały spotkania w węższym gronie specjalistów, mające charakter roboczych seminariów. W 1986 roku w Kazimierzu nad Wisłą odbyło się międzynarodowe sympozjum nt. "Problem wyzwolenia człowieka”. Inspiracją dla niego były z jednej strony Instrukcje watykańskiej Kongregacji Nauki Wiary w sprawie teologii wyzwolenia, z drugiej zaś fakt polskiego doświadczenia konfrontacji myśli chrześcijańskiej z marksizmem. Referaty przygotowali wówczas m.in.: ks. Jean-Yves Calvez z Paryża, ks. René Coste z Tuluzy, Rocco Buttiglione z Rzymu. Podczas innego spotkania, pod hasłem: "Osoba ludzka: wolność - sumienie - natura” (1991), filozoficznej analizie poddano koncepcję tzw. twórczego sumienia we współczesnej teologii moralnej. To niezwykle ważny temat z punktu widzenia nauczania Kościoła dotyczącego niezmiennych norm moralnych. Referaty wygłosili wówczas m.in. J. Crosby (Steubenville), J. Seifert (Liechtenstein), H. Seidl (Rzym), L. Melina (Rzym).

Warto wspomnieć o dwóch sympozjach poświęconych problematyce europejskiej. W 1994 odbyła się konferencja "Jana Pawła II wizja Europy”, zorganizowana wspólnie z Międzynarodową Akademią Filozoficzną w Księstwie Liechtenstein. Zakończeniem była wręczenia tytułu doktora honoris causa KUL prof. Rocco Buttiglionemu z Rzymu. Również drugie "europejskie” sympozjum było związane z nadaniem godności doktora honorowego KUL, tym razem ks. biskupowi Stanisławowi Dziwiszowi. Uroczystość odbyła się 13 maja 2001 roku, w dwudziestą rocznicę zamachu na życie Jana Pawła II. Następnego dnia na lubelskim zamku odbyło się międzynarodowe sympozjum pt. "O solidarność rodziny narodów Europy”, podczas którego główny referat wygłosił ks bp Egon Kapellari, ordynariusz diecezji Graz, delegat episkopatu Austrii do kontaktów z Unią Europejską.

Szczególnym wydarzeniem w dziejach Instytutu było seminarium w Castel Gandolfo z udziałem Jana Pawła II. Odbyło się ono w 1997 r., pod hasłem: "Czy - i jak - prawda zobowiązuje?”. Zdarzało się przed laty, że uczestnicy seminarium z etyki ks. kard. Karola Wojtyły na zajęcia ze swoim Mistrzem jeździli do Krakowa, tym razem wypadło im jechać trochę dalej...

Cezary Ritter