• Katarzyna Stępień
  Kierownik Katedry
• Arkadiusz Gudaniec
• Zbigniew Pańpuch

Katedra Antropologii Filozoficznej i Filozofii Prawa rozwija badania naukowe w dwóch komplementarnych kierunkach: antropologii filozoficznej oraz filozofii prawa i praw człowieka, stanowiących przedmiot zainteresowania i obecnych na Wydziale Filozofii od początku jego powstania, choć prowadzonych w ramach różnych sekcji i katedr.

Powyższe nurty badań zawierają różnorodną materię badawczą.

W nurcie antropologii filozoficznej badania dotyczą integralnego rozumienia bytu ludzkiego, koncepcji człowieka jako osoby, podstaw transcendencji bytu ludzkiego, ludzkiego działania amabilnego i moralnego, bazowego doświadczenia antropologicznego, a także kwestii dotyczących specyfiki osobowego istnienia (esse personale) i jego związku z rozumieniem osoby ludzkiej. Podejmuje się rozważania szczegółowych aktów osobowych, takich jak miłość czy kontemplacja, struktury bytowej człowieka, a także problematykę zagrożeń dla integralnego rozumienia osoby ludzkiej.

W drugim nurcie rozwijane są badania historyczno-filozoficzne zmierzające do ukazania źródeł współczesnych interpretacji prawa, filozoficznych podstaw prawa i praw człowieka oraz cywilizacyjnych uwarunkowań teorii prawa. Podejmuje się również studia filozoficzno-krytyczne nad współczesnymi nurtami filozofii prawa. Oprócz badań historycznych w ramach Katedry prowadzone są badania nad systemową filozofią prawa i praw człowieka, których bazuje się w zakresie metodologii i źródeł na wiedzy filozoficznej (antropologicznej). W refleksji nad prawem naturalnym i prawami człowieka podejmuje się problem racji uzasadniających fakt ludzkiego działania. W koncepcji człowieka upatruje uzasadnienia dla uprawnień naturalnych, godności, zakresu treściowego praw, praw człowieka pozostającego w określonej sytuacji (podmiotów zbiorowych), moralności prawa. Wymaga to znajomości współczesnej doktryny praw człowieka formułowanej w obrębie międzynarodowego prawa praw człowieka, jak i odwołania się do argumentacji filozoficznej. W badaniach zwraca się uwagę na prawnonaturalne uzasadnienia współczesnej doktryny praw człowieka, co poszerza współczesny pozytywistyczny paradygmat, obecny w szczegółowych naukach prawnych, o filozoficzne podejście. W doktrynie praw człowieka, a zwłaszcza treściowym wyrazie tej doktryny, zachodzą różnorodne zmiany i pojawiają nowe problemy. Jednym z zadań filozofii praw człowieka jest krytyczna analiza i ocena tych zjawisk. Badania nad prawami człowieka mają charakter interdyscyplinarny oraz komplementarny z antropologią filozoficzną i filozofią prawa.

Program Katedry całkowicie mieści się w obrębie zadań Wydziału Filozofii, a społeczna potrzeba takich badań w świetle zainteresowań młodzieży i potrzeb racjonalnej i pogłębionej publicystyki jest niewątpliwa. Problematyka praw człowieka jest nieustannie przedmiotem troski organizacji międzynarodowych oraz Stolicy Apostolskiej.

Katedra powstała w 2011 r. pod nazwą Katedra Filozofii Prawa i Praw Człowieka, zaś w 2018 r. przybrała obecną nazwę Katedry Antropologii Filozoficznej i Filozofii Prawa. W Katedrze pracowali (wcześniej zatrudnieni w Katedrze Metafizyki): dr hab. Krzysztof Wroczyński (kierownik Katedry w latach 2011-2017 do chwili przejścia na emeryturę), dr hab. Paweł Skrzydlewski (do 2013 r.), dr hab. Włodzimierz Dłubacz, prof. KUL, (do 2019 r., wcześniej kierownik Katedry Filozofii Boga KUL), dr hab. Katarzyna Stępień (kierownik Katedry od 2018 r.), dr hab. Arkadiusz Gudaniec (od 2018 r.), dr hab. Zbigniew Pańpuch (od 2019 r.).

Organizacyjny dorobek Katedry obejmuje m.in.: organizację Sympozjów Arystotelesowskich, interdyscyplinarnych seminariów naukowych, sympozjów filozoficznoprawnych, organizację we współpracy z Katedrą Metafizyki sympozjów metafizycznych i antropologicznych.