O. Mieczysław Albert Krąpiec OP (1921-2008)
REKTOR (01.09.1970-31.08.1983)
Urodził się 25 maja 1921 r. w Berezowicy Małej na Podolu. W 1939 r. ukończył w Tarnopolu Gimnazjum im. Wincentego Pola i w tymże roku wstąpił do Zakonu Dominikanów w Krakowie, gdzie odbył studia filozoficzne i teologiczne, zwieńczone w 1946 r. doktoratem, którego promotorem był o. Jacek Woroniecki. Po przyjęciu święceń kapłańskich ojciec Krąpiec podjął w 1945 r. studia na Wydziale Teologicznym KUL, jednocześnie w latach 1946-1954 wykładał filozofię w Dominikańskim Kolegium Filozoficzno-Teologicznym w Krakowie. Doktoryzował się w 1948 r. na podstawie dysertacji De amore hypostatico in Sanctissima Trinitate secundum St. Thomam Aquinatem, napisanej pod kierunkiem ks. prof. Antoniego Słomkowskiego. W 1957 r. przedłożył Radzie Wydziału Filozoficznego rozprawę habilitacyjną pt. Egzystencjalne podstawy transcendentalnej analogii bytu. Na jej podstawie otrzymał stopień docenta. W 1962 r. uzyskał tytuł profesora nadzwyczajnego, a w 1968 r. tytuł profesora zwyczajnego.
Pracę w KUL rozpoczął w 1951 r. na działającym zaledwie od 1946 r. Wydziale Filozofii. Od 1 stycznia 1955 r. pełnił funkcję kierownika Zakładu Metafizyki i Katedry Metafizyki i Teorii Poznania. 6 grudnia 1956 r. otrzymał tytuł docenta. W latach 1957-1970 pełnił funkcję kierownika II Katedry Metafizyki (Katedry Metafizyki Ogólnej). Dwukrotnie pełnił funkcję dziekana Wydziału Filozofii Chrześcijańskiej KUL (1958-1961 i 1969-1970). Od 1 października 1970 r. objął funkcję rektora i sprawował ją przez pięć kadencji – do 1983 r.
W swojej twórczości naukowej zespalał filozofię starożytną ze średniowieczną, koncentrując się przede wszystkim na teorii bytu Arystotelesa i św. Tomasza z Akwinu. W toku badań uznał ich za współtwórców klasycznej metafizyki, często przez potomnych wypaczanej, a przez współczesnych traktowanej jako dwie całkowicie różne koncepcje: filozoficzną Arystotelesa i teologiczną lub pseudofilozoficzną Tomasza. Wykazywał, że ta druga jest twórczą kontynuacją pierwszej, że Akwinata ani na krok nie odstąpił od realizmu Stagiryty, spojrzał natomiast na jego teorię bytu przez pryzmat fenomenu ludzkiego. Ten zaś nie da się pomyśleć bez odniesienia go do Boga, czyli do Bytu jako bytu w sensie absolutnym (Jestem, który Jestem). Wypunktowanie tej właśnie sprawy uznał Jan Paweł II za znamię i zasługę tzw. szkoły lubelskiej. Jego dorobek naukowo-badawczy liczy 20 pozycji książkowych, z których wiele zostało przełożonych na język angielski, oraz ok. 250 studiów i artykułów. Rozpatrywał w nich problemy poznania, miłości, wolności, zła, śmierci, kultury, religii, prawa, moralności, polityki, wytwarzania, a zwłaszcza szczególnie dzisiaj aktualny problem stosunku języka do rzeczywistości. Zaznaczał swoją obecność we wszystkich niemal dziedzinach ludzkiej aktywności po to, by przywracać im ich antyczno-średniowieczny wymiar, zgodnie z którym celem ludzkiego poznania powinna być mądrość. Odejście od tak rozumianej filozofii klasycznej stanowi poważne zubożenie życia duchowego współczesnej nam cywilizacji. Nie ulega zatem wątpliwości, że zarówno filozofia, jak i KUL zawdzięczają mu wiele. Pod jego kierunkiem napisano ok. 150 prac magisterskich i przeszło 50 dysertacji doktorskich, spośród których wiele zaowocowało potem habilitacjami.
Był członkiem rzeczywistym Polskiej Akademii Nauk (Warszawa), Polskiej Akademii Umiejętności (Kraków), Papieskiej Akademii św. Tomasza (Rzym), członkiem Academiae Scientiarum et Artium Europaea (Salzburg), Société Internationale pour l’étude philosophie médiéval, Görres Gesellschaft, Societas Humboldtiana Polonorum, Societas Internationale St. Thomae Aquinatis i Polskiego Towarzystwa Tomasza z Akwinu (prezes), Towarzystwa Naukowego KUL (w latach 1970-1981 sprawował funkcję jego prezesa), Polskiego Towarzystwa Filozoficznego, Lubelskiego Towarzystwa Naukowego. Nosi tytuł „Magister in Sacra Theologia” (najwyższy tytuł naukowy w Zakonie Dominikanów).
Trzy uczelnie nadały o. Krąpcowi tytuł doktora honoris causa: Pontifical Institute of Mediaeval Studies, będący częścią Uniwersytetu w Toronto (1989), Katolicki Uniwersytet w Leuven w Belgii (1990) oraz Tarnopolski Eksperymentalny Instytut Pedagogiczny w Tarnopolu (1993, Ukraina). Jest także laureatem prestiżowych nagród i odznaczeń. W 1981 r. otrzymał Złoty Medal za Rozwój Kultury, Międzynarodową nagrodę Salsomaggiore. „Profesorem Roku 1988” ogłosił go Consejo Cultural Mundial (UNESCO, Mexico), a International Biographical Center uznał go za „Człowieka Roku 1991/92”, podobnie jak i American Biographical Institute, Inc., Raleigh, N.C. Rząd belgijski wyróżnił go w 1977 r. Grand Officier d’Ordre Leopold II (Wielkim Oficerskim Orderem Leopolda II), natomiast rząd francuski przyznał mu w 1984 r. Komandorię Orderu Palm Akademickich, a rząd polski Komandorię Orderu Polonia Restituta z Gwiazdą. W 2001 r. otrzymał „Medal za Zasługi dla Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego”, w 2005 r. medal dla zasłużonych dla Polonii, w 2006 r. zaś nagrodę Polskiego Stowarzyszenia Morsko-Gospodarczego im. Eugeniusza Kwiatkowskiego „Animus et semper fidelis”.
Był inicjatorem i przewodniczącym Komitetu Naukowego Powszechnej Encyklopedii Filozofii, „pierwszej w dziejach kultury polskiej prawdziwej encyklopedii filozoficznej”, wydawanej od 2000 r. przez Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu.
Zmarł 8 maja 2008 r. w Lublinie.
WSPÓŁPRACA
