Encyklopedia wiedzy o kulturze
W planach Stowarzyszenia Inicjatyw Naukowych jest wydanie Encyklopedii wiedzy o kulturze. Jest to pierwsze tak wszechstronnie zaprojektowane wydawnictwo w dziejach kultury polskiej kultury polskiej (i nie tylko). Idea opracowania takiego dzieła wynikła z dwóch zasadniczych powodów. Po pierwsze studia nad kulturą są przedmiotem wielu dyscyplin naukowych oraz istnieją różne nauki o kulturze (np. antropologia kulturowa, socjologia kultury, historia kultury). Encyklopedia ma stanowić swoistego rodzaju kompendium obejmujące całość ludzkiej wiedzy na temat działalności i dzieł człowieka, czyli zaprezentować i uporządkować bogactwo polskiego i światowego dziedzictwa kulturoznawczego. Po drugie wobec chaosu terminologicznego i pojęciowego, z jakim mamy do czynienia w obliczu pojawiania się różnorakich zjawisk kulturowych, powstawania nowych pojęć i terminów, a zarazem ich niejednoznaczności, nieostrości i przemilczania, encyklopedia ma służyć wprowadzaniu porządku intelektualnego w dziedzinę kultury.
Idea powstania tego dzieła wpisuje się w bogatą tradycję tworzenia dzieł o charakterze encyklopedycznym zaczynającą się już w starożytności: Disciplinarum libri IX (ok. 50 r. przed Chr.) Marka Terencjusza Varrona czy Historia naturalis Pliniusza (77 po Chr.). W średniowieczu powstały m.in.: Kasjodora Institutiones divinarum et humanarum lectionum (545 r..) czy Dominika Bandiniego Fons memorabilium universi (1410). Najbardziej znana encyklopedia – Wielka Encyklopedia Francuska powstała w latach 1751–1780. Równocześnie z nią tworzona była Encyklopedia Britannica. Również polska historia obfituje w dzieła tego typu, są to m.in.: Nowe Ateny Benedykta Chmielowskiego (1745–1756); Zbiór potrzebniejszych wiadomości Ignacego Krasickiego (Wwa 1781); Wielka ilustrowana encyklopedja powszechna „Gutenberga” (Kr 1928–1934); Wielka Encyklopedia PWN (2001–2005) czy szereg specjalistycznych encyklopedii. W latach 90. XX wieku podjęto próbę opracowania Encyklopedii kultury polskiej XX wieku , czego jednak nie udało się sfinalizować. Jak dotąd zatem nie ma w Polsce dzieła, które zgodnie z grecką etymologią słowa „encyklopedia” (egkýklios - „całkowity” i paideía – „wykształcenie”, „tworzący krąg”) obejmowałoby szerokie polskie i światowe dziedzictwo badań nad kulturą, a przy tym tworzyło krąg, środowisko polskich i zagranicznych badaczy kultury – również z myślą o dalszych poważnych przedsięwzięciach naukowych i wydawniczych.
Encyklopedia wiedzy o kulturze ma mieć pięć tomów, z których każdy będzie liczył ok. 500 haseł. Tomy zawierać będą biogramy wybitnych badaczy kultury (antropologów, teoretyków kultury, etnologów, socjologów, filozofów kultury itd.), a także hasła rzeczowe, przeglądowe (hasła obejmujące nurty, szkoły i idee), problemowe (hasła ukazujące specyfikę danej kwestii, stanowiska na ten temat, prezentujące spory i argumentacje) i odsyłaczowe.
Praca nad Encyklopedią obejmie zadania naukowe i wydawnicze. Wśród tych pierwszych znajdą się:
- opracowanie haseł przez polskich i zagranicznych autorów;
- redakcja merytoryczna artykułów hasłowych.
Zadania wydawnicze obejmą:
- opracowanie redakcyjne tekstów;
- prace translatorskie w przypadku tekstów w obcym języku;
- korekty polonistyczne i językowe;
- przygotowanie do druku, projekt okładki, druk;
- wprowadzenie do obrotu wydanych pozycji, w tym również nieodpłatnych egzemplarzy obowiązkowych dla bibliotek.
W planowanej pracy zostanie wykorzystane bogate doświadczenie zebrane podczas wieloletnich prac leksykograficznych zwłaszcza w lubelskim środowisku naukowym.