Przemiany współczesnego świata, w których rozwój nauki i techniki odgrywa ogromną rolę wymagają spojrzenia komplementarnego. Centrum Oceny Nauki i Technologii jako jednostka, która integruje badaczy z różnych dyscyplin, pozwala twórczo zmierzyć się z wyzwaniami współczesności. Jej zadaniem jest prowadzenie badań naukowych, sporządzanie ekspertyz oraz  prowadzenie szkoleń – a wszystko to w zakresie relacji nauki i techniki do wartości. Zespół Centrum ma charakter interdyscyplinarny (nauki przyrodnicze, inżynieryjne, społeczne, filozoficzne, nauki o kulturze).

Użyte w nazwie terminy „nauka” i „technika” rozumiane są tu szeroko. Obejmują projektowanie urządzeń, struktur organizacyjnych dla wykonywania określonych działań, procesów produkcyjnych, czy eksperymentów, ale też projektowanie badań i wprowadzanie wyników w świadomość społeczną. Działalność Centrum ma ostatecznie służyć rozwijaniu społecznie odpowiedzialnych nauki i innowacji, co wpisuje się w cele strategiczne Unii Europejskiej. Działanie Centrum zakłada dostosowanie analiz do ewaluowanych projektów i stąd w skład zespołu powoływanego na potrzeby konkretnego zadania prócz członków Centrum wchodzą zarówno naukowcy z istotnych dyscyplina, jak i praktycy z analizowanego obszaru.

Oferujemy przygotowanie ekspertyz aksjologicznych, obejmujących: (1) Analizę projektu technologicznego z uwzględnieniem jego bezpośrednich i pośrednich interesariuszy, wartości, które są immanentnym elementem projektu oraz tych, które byłyby promowane/zagrożone przez realizację projektu, możliwych konfliktów wartości (tzw. analiza koncepcyjna); (2) Konsultacje społeczne na potrzeby konkretnych projektów oraz analizę wartości wyznawanych przez interesariuszy oraz postaw interesariuszy wobec konkretnego projektu (analiza empiryczna),  a także  analizy dotyczące zakładanej formy produktu w kontekście jego powiązania z potrzebami, ale także wartościami i kulturowymi uwarunkowaniami grup do których będzie skierowany, również w kontekście istniejących już produktów. Taka ekspertyza jest użyteczna na etapie projektowania, gdyż pomaga uniknąć możliwych społecznych konfliktów wokół projektu, ale też post factum, by zidentyfikować możliwe źródła konfliktu czy oporu wobec technologii i opracować środki melioracyjne. Osoby przygotowujące ekspertyzę mogłyby też brać udział w dyskusjach nad ostatecznym kształtem projektu i budować platformę porozumienia między interesariuszami; 3) Przygotowanie specjalistycznych raportów obejmujących profesjonalną analizę statystyczną wybranych danych; 4) Warsztaty na temat oceny oddziaływania społecznego i środowiskowego konkretnych rozwiązań.

Oferujemy też szkolenia w zakresie oceny oddziaływania środowiskowego i społecznego innowacji technologicznych, opracowywania i realizacji konsultacji społecznych na potrzeby projektów, tworzenia mapy zasobów gminy/przedsiębiorstwa, zarządzania konfliktami technologicznymi, zarządzania partnerstwami publiczno-prywatnymi, komunikacji z mediami i otoczeniem społecznym w projektach, etyki informatycznej, etyki badań naukowych, nasycenia techniki wartościami oraz wpływu techniki na przemiany społecznej struktury normatywnej. Wzmacniałyby one świadomość wartości uwikłanych we wszelką działalność angażującą naukę i technikę. Ponadto Centrum może pełnić rolę mediatora komunikacji, a zapewnienie właściwej komunikacji pozwala na zbudowanie porozumienia pomiędzy wszystkimi stronami zaangażowanymi w tworzenie rozwiązań technicznych i organizacyjnych - sukces projektu zależy bowiem także od społecznej akceptacji  i włączenia go w strukturę społeczną.

Dr hab. Agnieszka Lekka-Kowalik, prof. KUL

kierownik Centrum Oceny Nauki i Techniki