Po roku 1989
W 1989 r. dokonał się radykalny przełom w życiu społeczno-politycznym i ekonomicznym w Polsce. Rząd socjalistyczny musiał ustąpić, następowała demokratyzacja we wszystkich dziedzinach życia publicznego, także w szkolnictwie wyższym. 11 kwietnia 1990 r. została zniesiona cenzura. Okres ten zbiegł się z wyborem na stanowisko rektora ks. Stanisława Wielgusa (1989-1998). Współpracowali z nim prorektorzy: Stanisław Kiczuk, ks. Bolesław Bartkowski SDB, ks. Andrzej Szostek MIC. W związku z galopującą inflacją i recesją gospodarczą KUL znalazł się w krytycznej sytuacji finansowej, toteż działalność rektora w pierwszych latach skupiała się w dużej mierze wokół zapewnienia Uniwersytetowi egzystencji materialnej. Dzięki energicznym zabiegom władz Uczelni udało się uchronić KUL przed ruiną. Liczne wyjazdy zagraniczne ks. rektora Wielgusa do różnych krajów europejskich, USA i Kanady, połączone z wygłaszaniem prelekcji i apelami do Polonii w świecie, zmobilizowały wiele środowisk do wsparcia Uniwersytetu w tej krytycznej sytuacji. Pomocy finansowej udzielił również Ojciec Święty Jan Paweł II. Podjęto także usilne starania o dotacje z budżetu państwa. Efektem działań władz uniwersyteckich z rektorem na czele, a także wielu przyjaciół KUL, było przyjęcie przez Sejm i Senat Rzeczypospolitej Polskiej ustawy z 14 czerwca 1991 r. o przyznaniu KUL od 1 stycznia 1992 r. dotacji z budżetu państwa na bieżące potrzeby dydaktyczne i stypendia dla studentów według zasad dotyczących uczelni państwowych. Wykluczono jednak dotacje na inwestycje budowlane. Podjęto również starania o zwrot Uniwersytetowi majątku zagrabionego przez władze PRL. Chodziło m.in. o Fundację im. Anieli Potulickiej, a także o liczne nieruchomości w Lublinie. Długotrwałe i uciążliwe działania w tym zakresie doprowadziły częściowo do pozytywnych rezultatów i są kontynuowane.
W związku z nowymi przepisami państwowymi o szkolnictwie wyższym, a także papieskimi konstytucjami Sapientia Christiana i Ex corde Ecclesiae zaistniała konieczność zmodyfikowania Statutu Uniwersytetu. Nowa jego wersja, opracowana przez powołaną przez Senat komisję została zaakceptowana przez Stolicę Apostolską i Ministerstwo Edukacji Narodowej (1992).
Za kadencji ks. rektora Wielgusa poszerzono również współpracę naukową z innymi wyższymi uczelniami w kraju i zagranicą (m.in. w Niemczech, Francji, Szwajcarii, USA). Nowym zjawiskiem w tym okresie jest napływ na KUL studentów ze Wschodu i Południa z Litwy, Białorusi, Ukrainy i Słowacji. Spośród wielu sympozjów i zjazdów naukowych, na których prezentowano wyniki badań w różnych dziedzinach, na uwagę zasługuje Międzynarodowy Kongres na temat "Świadectwa Kościoła katolickiego w systemie totalitarnym Europy Środkowej", który w 1991 r. zgromadził specjalistów z wielu byłych socjalistycznych krajów.
O poszerzeniu zakresu badań naukowych na Uniwersytecie w tym okresie świadczy powstanie Wydziału Matematyczno-Przyrodniczego (1998). W Tomaszowie Lubelskim w 1999 r. utworzono Wydział Zamiejscowy Nauk Prawnych i Ekonomicznych. Powołano do życia również Filię Wydziału Nauk Społecznych KUL w Stalowej Woli (1990), gdzie młodzież mogła studiować socjologię, pedagogikę i ekonomię. Powołano kilkanaście różnych studiów podyplomowych, których ukończenie daje większą szansę znalezienia pracy.
Opracowanie: prof. Grażyna Karolewicz i Dział Promocji i Kontaktów Społecznych
WSPÓŁPRACA
