Lektury do egzaminu z literatury powszechnej:


Oświecenie i romantyzm


Literatura obowiązkowa


Pierre CORNEILLE: Cyd. Przeł. J. A. Morsztyn. Wstęp. J. Kwaśniakowa, Wrocław 1988
Jean de LA FONTAINE: Bajki. Przeł. St. Komar. Wrocław 1951 [BN II 60]
Jean-Baptiste Poquelin MOLIÉRE: Mizantrop. [BN II, 2] lub Skąpiec. [BN II, 9] lub Świętoszek.
Przeł. T. Żeleński-Boy. Kraków 1925. [BN II, 40]
Daniel DEFOE: Przypadki Robinsona Cruzoe. T. 1. Przeł. J. Birkenmajer. T. 2. Przekł. anonim.
Oprac. G. Sinko, Warszawa 1983.
Jonatan SWIFT: Podróże Guliwera. Posłowie Maciej Słomczyński, Wrocław 1988.
VOLTAIRE: Powiastki filozoficzne. Przeł. T. Żeleński-Boy. Warszawa 1985 (tu: Kandyd lub
Prostaczek)
Horace WALPOLE: Zamczysko w Otranto. Przeł. M. Przymanowska. Kraków 1974.
[BN II, 202] (wybór, np. Fingal, Pieśń Selmy)
Johann Wolfgang GOETHE (1749-1832): Cierpienia młodego Wertera. Przeł. L. Staff. Wrocław
1975. [BN II, 22]; Wybór poezji. Oprac. Z. Ciechanowska. Wrocław 1963. [BN II, 48]
Faust. Cz. I. Przeł. E. Konopka. Warszawa 1962.
Friedrich SCHILLER: Zbójcy. Przeł. F. Konopka. Wrocław 1964. Wstęp i obj. O. Dobijanka. [BN II, 30];
Intryga i miłość. Przeł. A. M. Swinarski. Oprac. O. Dobijanka-Witczakowa. Wrocław
1976. [BN II, 183]
Poeci języka angielskiego. T. 1-3. Warszawa 1969-1974 (tu m.in. William BLAKE, William
WORDSWORTH, Samuel Taylor COLERIDGE, Percy Bysse SHELLEY, John
KEATS).
Walter SCOTT: Waverley. Przeł. T. Świderska. Wstęp i oprac. A. Tretiak. Kraków 1929. [BN II, 56]
lub: Ivanhoe.
STENDHAL (1783-1842): Czerwone i czarne.
George Gordon BYRON (1788-1824): Don Juan. Przeł. E. Porębowicz. Wstęp J. Żuławski. Warszawa
1959; Giaur. [W:] G. BYRON: Wybór dzieł. T. 1-3. Oprac. J. Żuławski Warszawa
1986; Manfred lub Kain. [BN II 54]
Niemiecka ballada romantyczna. Oprac. Z. Ciechanowska. Wrocław 1963. [BN II, 142] (tu m.in.
Gottfried August BÜRGER: Lenora, Król elfów, Uczeń czarnoksiężnika, Szczurołap,
Taniec umarłych; SCHILLER: Rękawiczka, Pożegnanie Hektora, Żurawie Ibika;
Joseph von EICHENDORFF: Loreley).
Wiktor HUGO: Nędznicy. Przeł. K. Byczewska. Warszawa 1980
Manifesty romantyzmu 1790-1830. Anglia, Niemcy, Francja. Oprac. A. Kowalczykowa. Warszawa 1975


Teksty zalecone:


Pierre MARIVAUX: Komedie. (przynajmniej Igraszki trafu i miłości) Przeł. T. Żeleński-Boy.
Warszawa.
Charles MONTESQUIEU: Listy perskie. Przeł. T. Żeleński-Boy. Warszawa 1979.
Antoine François PRÉVOST D’EXILES: Historia Manon Lescaut i kawalera Grieux.
Jean Jacques ROUSSEAU: Nowa Heloiza. Przeł. i oprac. E. Rzadkowska, Wrocław 1962. [BN II, 136]
Jean Jacques ROUSSEAU: Wyznania. (wybór) przeł. T. Żeleński-Boy. Oprac. E. Rzadkowska.
Wrocław 1983. [BN II, 192]
Gotthold Ephraim LESSING: Natan Mędrzec. Przeł. A. Szczerbowski. Wstęp O. Dobijanka. Wrocław
1963 [BN II, 140]
Jean RACINE: Fedra. [W:] Corneille. Racine: Tragedie. Warszawa 1978.
Laurence STERNE: Podróż sentymentalna. Przeł. A. Glinczanka. Oprac. Z. Sinko. Wrocław 1973.
[BN II, 174]
Denis DIDEROT: Kubuś Fatalista i jego pan. Przeł. T. Żeleński-Boy. Warszawa 1984.
Pierre BEAUMARCHAIS: Wesele Figara. Przeł. T. Żeleński-Boy. Warszawa 1959; lub: Cyrulik
sewilski.
Markiz de SADE: Niedole cnoty. Przeł. J. Trznadel i J. Łojek. Łódź 1985; lub: Justyna czyli
nieszczęścia cnoty.
James MACPHERSON: Pieśni Osjana. Przeł. S. Goszczyński. Oprac. J. Strzetelski. Wrocław 1980.
Johann Wolfgang GOETHE: Herman i Dorota. Przeł. R. Kołaniecki. Wstęp i obj. F.
Witczuk. Wrocław 1965. [BN II, 51]
Aleksander PUSZKIN: Eugeniusz Oniegin. Przeł. A. Ważyk. Warszawa 1982.
François-René CHATEAUBRIAND: René. Przeł. T. Żeleński-Boy. Wrocław 1964. [BN II, 148]
Walter SCOTT: Rob Roy. Przedm. A. Tretiak. Przeł. T. Świderska. Warszawa 1948.
Wiktor HUGO: Hernani. Przeł. K. Wągrowska. Oprac. L. Łopatyńska. Wrocław 1953. [BN II, 84]
Heinrich von KLEIST: Dramaty i nowele. Wstęp M. Urbanowicz. Wrocław 1969. [BN II, 158]
Alfred de MUSSET: Komedie. (przynajmniej Nie igra się z miłością lub Kaprysy Marianny) Przeł. T.
Żeleński-Boy. Warszawa 1974.
Michaił LERMONTOW: Bohater naszych czasów. Przeł. W. Rogowicz. Wstęp W. Jakubowski.
Wrocław 1966. [BN II, 175]
STENDHAL: Pustelnia parmeńska. Przeł. T. Żeleński-Boy. Warszawa 1955.


Literatura pozytywizmu i symbolizmu


Literatura obowiązkowa


Honoré de BALZAC: Ojciec Goriot. Przeł. T. Żeleński-Boy; lub: Stracone złudzenia. Przeł. T.
Żeleński-Boy. Warszawa 1955; lub: Eugenia Grandet.
Nikołaj GOGOL: Rewizor. Przeł. J. Tuwim. Wrocław 1966; lub: Martwe dusze. Przeł. W. Broniewski.
Wstęp i obj. A. Walicki. Wrocław 1956. [BN II, 101]
Charles BAUDELAIRE: Kwiaty zła. Red. J. Brzozowski. Kraków 1990. (wybór)
Gustave FLAUBERT: Pani Bovary. Przeł. A. Micińska. Warszawa 1992.
Fiodor DOSTOJEWSKI: Zbrodnia i kara. Przeł. Cz. Jastrzębiec-Kozłowski. Oprac. J. Smaga.
Wrocław 1992. [BN II, 220]; lub Bracia Karamazow. Przeł. A. Wat. Oprac. J. Smaga.
Wrocław 1995.
Henryk IBSEN: Nora. [W:] Henryk Ibsen: Wybór dramatów. T. 1-2. Przeł. J. Frühling i J.
Giebułtowicz. Oprac. O. Dobijanka-Witczakowa. Wrocław 1984. [BN II, 210];
Lew TOŁSTOJ: Anna Karenina. Przeł. K. Iłłakowiczówna; lub: Wojna i pokój. Przeł. A. Stawar lub:
Sonata Kreutzerowska.
Mark TWAIN: Przygody Hucka.
Paul VERLAINE: Wybór poezji. Oprac. A. Drzewicka. Wrocław 1980. [BN II, 200]
Oscar WILDE: Portret Doriana Graya. Przeł. M. Feldmanowa.
Joseph CONRAD: Lord Jim. Przeł. A. Zagórska. Oprac. Z. Najder. Wrocław 1978. [BN II, 188] (oraz
do wyboru: Jądro ciemności, Tajfun, Smuga cienia) BN-II, 198]
Antoni CZECHOW (do wyboru: Trzy siostry, Wiśniowy sad, Wujaszek Wania); Opowiadania i
opowieści. [BN II, 223] (wybrać 3 teksty)
Maurice MAETERLINCK: Ślepcy. Przeł. Z. Przesmycki lub: Wnętrze. [W:] Wybór pism
dramatycznych. Wrocław 1994.
Rudyard KIPLING: Księga dżungli.
Rainer Maria RILKE: Poezje. Przeł. M. Jastrun. Kraków 1987.
Guillaume APOLLINAIRE: Wybór poezji. [BN II, 176]
Symboliści francuscy. (Od Baudelaire`a do Valery`ego). Oprac. M. Jastrun. Wrocław 1965. [BN II, 146]
Symboliści i akmeiści rosyjscy. Wybór W. Dąbrowski i in. Warszawa 1971.


Teksty zalecone:


Hans Christian ANDERSEN: Baśnie. Przeł. S. Beylin i J. Iwaszkiewicz.
Charles DICKENS : Przygody Olivera Twista. Przeł. A. Glinczanka. Warszawa 1957.
Walt WHITMAN: Źdźbła trawy. Poezje wybrane. Opr. J. Żuławski. Warszawa 1966.
Iwan TURGIENIEW: Ojcowie i dzieci. Przeł. J. Guze lub: Miesiąc na wsi.
Herman MELVILLE: Moby Dick czyli Biały wieloryb. Przeł. B. Zieliński. Warszawa 1961.
Fiodor DOSTOJEWSKI: Idiota; Biesy. Przeł. T. Zagórski.
Maurice MAETERLINCK: Pelleas i Melisanda.
Artur RIMBAUD: Poezje. Warszawa 1969.
Emil ZOLA: Germinal. Przeł. K. Dolatowski. Oprac. J. Nowakowski. Wrocław 1978. [BN II, 189]
lub: Rougon Macquartowie.
Friedrich NIETZSCHE: Tako rzecze Zaratustra. Książka dla wszystkich i dla nikogo. Przeł. W.
Berent. Warszawa 1990.
Andre GIDE: Lochy Watykanu.
Joris Karl HUYSMANS: Na wspak. Przeł. J. Rogoziński. Warszawa 1976.
August STRINDBERG: Wybór dramatów. Wybór, przekład i przypisy Z. Łanowski. Wstęp. L. Sokół.
Wrocław 1977. [BN II, 185] (Tu: Panna Julia, ze wstępem; Sonata widm lub Gra
snów, Do Damaszku, cz. I).
Selma LAGERLÖF: Gösta Berling.
Knut HAMSUN: Głód. Przeł. F. Mirandola.
Antoni CZECHOW: Wybór dramatów. Przeł. N. Gałczyńska. Oprac. R. Śliwowski. Wrocław 1979.
[BN Artur Conan DOYLE: Przygody Sherlocka Holmesa.
Rabindranath TAGORE: Zbłąkane ptaki oraz inne poezje. Warszawa 1961.
Guy de MAUPASSANT: Nowele wybrane. (np. Powrót, Baryłeczka)
Romain ROLLAND: Jan Krzysztof.
John GALSWORTHY: Saga rodu Forsyte`ów.
Walerij BRIUSOW: Poezje wybrane.
Anna ACHMATOWA: Poezje.


Literatura po roku 1918


Literatura obowiązkowa


Marcel PROUST: W poszukiwaniu straconego czasu, t. 1: W stronę Swanna.
Thomas MANN: Czarodziejska góra lub: Doktor Faustus;
James JOYCE: Ulisses.
Franz KAFKA: Proces lub: Zamek.
Siergiej JESIENIN: Poezje.
Federico Garcia LORCA: Poezje. Gdańsk 1982. (a także jeden dramat, np. Dom Bernardy Alba)
Ernest HEMINGWAY: Komu bije dzwon; Stary człowiek i morze.
Antoine de SAINT-EXUPERY: Mały książę;
John STEINBECK: Grona gniewu lub Na wschód od Edenu
George ORWELL: Rok 1984.
Samuel BECKETT: Dzieła dramatyczne. Warszawa 1988. (tu: Czekając na Godota;)
Albert CAMUS: Dżuma.
Georges BERNANOS: Pod słońcem szatana lub: Pamiętnik wiejskiego proboszcza lub Sigrid
UNDSET: Krystyna córka Lavransa.
John Ronald Reuel TOLKIEN, Władca pierścienia
Julio CORTASÁR: Gra w klasy,
Jerome David SALINGER: Buszujący w zbożu.
Umberto ECO: Imię Róży.
Aleksander SOŁŻENICYN: Archipelag Gułag (fragmenty).
Współczesny dramat amerykański. T. 1-3.Warszawa 1967. Tu:
E. O`NEILL: Zmierzch długiego dnia;
lub T. WILDER: Nasze miasto)
lub T. WILLIAMS: Szklana menażeria;
Nathalie SARRAUTE, Portret nieznajomego
Agatha CHRISTIE, Zabójstwo Rogera Ackroyda
John Maxwell COETZEE, Hańba
Jurij ANDRUCHOWYCZ, Moscoviada


Teksty zalecane:


Luigi PIRANDELLO: Dramaty. (jeden do wyboru, poleca się 6 postaci scenicznych w poszukiwaniu
Bjørnstjerne BJÖRNSON: Dziewczę ze słonecznego wzgórza lub: Marsz weselny.
Knut HAMSUN: Błogosławieństwo ziemi; Włóczęgi; Na zarośniętej ścieżce.
Jean GIRAUDOUX: Teatr. Warszawa 1957. (tu jeden z dramatów, np. Elektra, Amfitrion 38)
Thomas Stearns ELIOT: Wybór poezji. [BN II, 230] (tu: Ziemia jałowa); Mord w katedrze lub: Zjazd
rodzinny.
Osip MANDELSZTAM: Poezje. (wybór)
Pär LAGERKVIST: Barabasz.
Paul ELUARD: Wiersze.
William FAULKNER: Absalomie, Absalomie lub: Sartoris lub: Światłość w sierpniu.
Gilbert Keith CHESTERTON: Św. Tomasz z Akwinu.
Martin BUBER: Opowieści chasydów.
Jaroslaw HAŠEK: Przygody dobrego wojaka Szwejka.
Sinclair LEWIS: Babbitt.
Antonin ARTAUD: Teatr i jego sobowtór.
John DOS PASSOS: Manhattan Transfer.
Gottfried BENN: Poezje wybrane. Warszawa 1982 lub inne wyd.
Karel ČAPEK: Fabryka absolutu.
Herman HESSE: Gra szklanych paciorków lub: Wilk stepowy.
Francois MAURIAC: Pustynia miłości lub: Kłębowisko żmij.
Malcolm LOWRY: Pod wulkanem.
Michaił Bułhakow: Mistrz i Małgorzata. Wrocław 1990. [BN II, 229]
Ezra POUND: Poezje wybrane. Warszawa 1989.
Boris PASTERNAK: Doktor Żywago.
John Ronald Reuel TOLKIEN: Władca pierścieni.
Władimir MAJAKOWSKI: Poezje.
Andre MALRAUX: Dola człowiecza.
Bertold BRECHT: Dramaty. [BN II, 184] (np. Matka Courage i jej dzieci lub Opera za 3 grosze)
Jorge Luis BORGES: Opowiadania.
Alejo CARPENTIER: Podróż do źródeł czasu.
Josif BRRODSKI: 82 wiersze i poematy. Kraków 1989 lub inny wybór poezji;
Mario Vargas LLosa Rozmowa w „Katedrze”.
Graham GREENE: Sedno sprawy lub: Moc i chwała.
Erich Maria REMARQUE: Na zachodzie bez zmian lub: Łuk triumfalny.
Isaac Bashevis SINGER: Sztukmistrz z Lublina. Warszawa 1983.
Friedrich DÜRENMATT: Teatr. Warszawa 1972 (jeden tekst do wyboru, np. Wizyta starszej pani)
Kobo ABE: Kobieta z wydm.
William GOLDING: Władca much.
Eugene IONESCO: Teatr (Krzesła lub Lekcja)
Bohumil HRABAL: Bar świat.
Heinrich BÖLL: Utracona cześć Katarzyny Blum.
Jean Paul SARTRE: Dramaty. (przynajmniej Przy drzwiach zamkniętych; Ladacznica z zasadami)
Alberto MORAVIA: Pogarda.
Gilbert Keith Chesterton: Przygody ks. Browna lub Człowiek, który był Czwartkiem.
Gabriel Garcia MARQUEZ: Sto lat samotności, Warszawa 1975 lub inne wydanie.
Günter GRASS: Blaszany bębenek,
Uwaga: Przygotowując się do egzaminu warto wykorzystać dostępne opracowania i wstępy
naprowadzające na głębsze poznanie wartości wskazanych utworów i ich roli w formowaniu
współczesnej kultury literackiej.


TEZY do egzaminu:


 Oświeceniowy dydaktyzm.
 Literatura „podróżnicza” a oświeceniowa wizja świata.
 Oświeceniowa wizja człowieka w zderzeniu cywilizacji z naturą.
 Powieść gotycka
 Werteryzm.
 Romantyzm a powieść historyczna.
 Cechy poezji romantycznej.
 Romantyczny konflikt pomiędzy jednostką a społeczeństwem.
 Cechy powieści pozytywistycznej.
 Pozytywistyczny realizm.
 Literatura naturalistyczna.
 Symbolizm w literaturze.
 Problematyka moralna w dziewiętnastowiecznej literaturze.
 Zagadnienia społeczne w dziewiętnastowiecznej literaturze rosyjskiej.
 Ameryka szuka swojej tożsamości.
 Bohaterowie romantyczni w dramacie.
 Technika strumienia świadomości.
 Awangardowe eksperymenty w poezji.
 Awangardowe eksperymenty w prozie.
 Powieść nurtu pesymistycznego.
 Odrodzenie katolickie.
 Pacyfizm w literaturze.
 Totalitaryzm a literatura.
 Powieść psychologiczna.
 Egzystencjalizm.
 Teatr absurdu.
 Realizm magiczny.
 Postmodernizm.
 Fantasy.
 Literatura popularna, w tym powieść sensacyjna i kryminalna.
 Antypowieść (nowa powieść, novueau roman)
 Postkolonializm.
1. Wskazówka: Każdy z podanych problemów należy omówić na konkretnym
przykładzie odpowiednio dobranego utworu literackiego.
2. Przebieg egzaminu: Student przedstawia jedno wybrane przez siebie zagadnienie,
drugie losuje.

Autor: Magdalena Grela-Tokarczyk
Ostatnia aktualizacja: 20.01.2025, godz. 11:22 - Magdalena Grela-Tokarczyk