2025
We ramach współpracy z Lubelskim Oddziałem Stowarzyszenia "Wspólnota Polska" w dniu 29 stycznia w Domu Polonii w Lublinie miało miejsce kolejne spotkanie naukowe. Zainicjowały je wystąpienia gospodarza miejsca, prezesa dra Dariusza Śladeckiego i dyrektora Ośrodka ks. dra hab. Sławomira Zycha. Zasadniczą częścią wydarzenia był wykład zatytułowany "Polacy we francuskim Korpusie Dróg i Mostów w okresie Wielkiej Emigracji", który wygłosił profesor Uniwersytetu Rzeszowskiego dr hab. Jerzy Kuzicki. Po wykładzie miała miejsce dyskusja nad przedstawionymi przez rzeszowskiego prelegenta materiałem badawczym.
fot. G. Misiura i G. Nowicka
---
W dniu 13 stycznia 2025 r. w Domu Księży w Lublinie zmarł ks. prof. dr hab. Edward Walewander. W latach 1990-2005 dyrektor Instytutu Badań nad Polonią i Duszpasterstwem Polonijnym.
Urodził się 6 grudnia 1947 r. w Niemirówku koło Tomaszowa Lubelskiego. Był kapłanem archidiecezji lubelskiej, kanonikiem honorowym Kapituły Archikatedralnej Lubelskiej, kapelanem Jego Świątobliwości.
Święcenia kapłańskie przyjął 25 stycznia 1974 r. w Innsbrucku z rąk Opilio Rossiego, wówczas arcybiskupa, później kardynała, nuncjusza apostolskiego w Austrii. W tym samym roku uzyskał na Leopold – Franzens – Universität magisterium z teologii; tam też w 1978 r. obronił doktorat (druk: Echa Powstania Styczniowego w prasie austriackiej, ODiSS, Warszawa 1989, oraz Die österreichische Presse und der polnische Januaraufstand, Wydawnictwo Peter Lang, Frankfurt a/M.–Bern–New York–Paris 1991).
Po ukończeniu studiów powrócił do Polski. Został wikariuszem w parafii katedralnej w Lublinie. Od 1979 do 1983 r. pracował jako prefekt studiów w Wyższym Seminarium Duchownym w Lublinie. W latach 1979–1982 pełnił obowiązki referenta do spraw misji w diecezji lubelskiej, a od 1982 do 1986 r. – referenta do spraw ekumenizmu. Jednocześnie (1984–1986) był diecezjalnym duszpasterzem rodzin. Przez wiele lat (od 1984 r.) pełnił funkcję sekretarza biskupa lubelskiego do spraw kontaktów z zagranicą.
Dnia 1 października 1980 r. rozpoczął pracę naukowo – dydaktyczną na KUL, prowadząc wykłady z historii Kościoła. W latach 1983–1985 był starszym asystentem w Instytucie Badań nad Polonią i Duszpasterstwem Polonijnym KUL, a następnie, do 1995 r. – adiunktem. W tym też roku habilitował się na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim na podstawie rozprawy pt. Wychowanie chrześcijańskie w nauczaniu i praktyce Kościoła katolickiego na ziemiach polskich w II połowie XIX wieku (TN KUL, Lublin 1994; wyd. II tamże – 1996). W 1997 r. został profesorem KUL; w 2009 r. otrzymał tytuł naukowy profesora nauk humanistycznych.
Od 1997 r. ks. prof. E Walewander był kierownikiem Katedry Pedagogiki Porównawczej w Instytucie Pedagogiki Wydziału Nauk Społecznych KUL. Od września 1990 do marca 2005 r. był dyrektorem międzywydziałowego Instytutu Badań nad Polonią i Duszpasterstwem Polonijnym KUL. Przygotowywał się tutaj do późniejszej pracy naukowej w dziedzinie pedagogiki porównawczej.
W 1987 r. odbył semestralną podróż naukową po Kanadzie. Miał liczne wykłady i odczyty w środowiskach naukowych Austrii i Niemiec. W latach 1993–2002 był prezesem Oddziału Lubelskiego Stowarzyszenia „Wspólnota Polska”.
Na początku października 1996 r. został zatrudniony w Instytucie Pedagogiki Wydziału Nauk Społecznych KUL, gdzie od roku 1997 kieruje Katedrą Pedagogiki Porównawczej. W 1998 r. objął stanowisko profesora nadzwyczajnego KUL w tymże Instytucie, nie rezygnując z dotychczas pełnionych funkcji w międzywydziałowym Instytucie Badań nad Polonią i Duszpasterstwem Polonijnym – pracował tam w latach 1983–2005. Od czasu zatrudnienia w Instytucie Pedagogiki kieruje seminarium magisterskim i doktoranckim.
Od roku akademickiego 1980/81 przez 26 lat prowadził na Wydziale Teologii wykłady dla alumnów Seminarium Duchownego z historii Kościoła nowożytnego, natomiast od 1984/85 przez 14 lat miał specjalistyczne wykłady dla doktorantów z historii duchowości. W latach 1981-1995 wykładał historię Kościoła w Instytucie Wyższej Kultury Religijnej przy KUL.
Prowadził wykłady fakultatywne dla studentów IV i V roku pedagogiki KUL, m.in. Pedagogia katolicka na ziemiach polskich w II połowie XIX w., Wychowanie duchowe w chrześcijaństwie, Dziedzictwo pedagogiczne XIX wieku w okresie międzywojennym, Formacja chrześcijańska. Wybrane zagadnienia oraz System opieki nad dzieckiem w Unii Europejskiej.
Msza Święta żałobna została odprawiona w środę 15 stycznia o godz. 17.00 w Domu Księży w Lublinie, zaś Msza Święta pogrzebowa pod przewodnictwem Metropolity Lubelskiego ks. abpa Stanisława Budzika została odprawiona w czwartek 16 stycznia o godzinie 11:00 w Archikatedrze Lubelskiej.
Śp. Ks. prof. Edward Walewander został pochowany na cmentarzu przy ulicy Lipowej w Lublinie.
---
2024
W Muzeum im. Kazimierza Pułaskiego w Warce w ramach projektu "Akademia Polonijna" w dniu 14 listopada wystąpił dr Paweł Sieradzki głosząc wykład "Polish Cathedral style. Dziedzictwo materialne katolicyzmu polskiego w USA".
fot. Janusz Kreczmański
Akademia Polonijna o polskich kościołach w USA - relacja z wydarzenia na stronie Muzeum im. Kazimierza Pułaskiego w Warce
---
'W siedzibie lubelskiego oddziału Stowarzyszenia Wspólnoty Polskiej dnia 17 października odbyła się organizowana przez Ośrodek doroczna i cykliczna konferencja naukowa „Duszpasterstwo polonijne wczoraj i dziś”. Otwarciu konferencji towarzyszyło wręczenie Nagrody Naukowej im. Ireny i Franciszka Skowyrów, którą w edycji za rok 2024 otrzymali ks. prałat Stanisław Budyn, emerytowany Rektor Polskiej Misji Katolickiej w Niemczech oraz prof. Andrzej Suchcitz z Instytutu Polskiego i Muzeum im. Gen. Sikorskiego w Londynie.
Konferencję otworzył prof. Dariusz Skórczewski, dziekan Wydział Nauk Humanistycznych KUL, który wręczył Nagrodę Naukową im. Ireny i Franciszka Skowyrów tegorocznym laureatom. Laudacje wygłosili ks. dr hab. Sławomir Zych - dyrektor Ośrodka i ks. Daniel Tomasik - proboszcz parafii katedralnej w Limerick (Irlandia).
Po części uroczystej rozpoczęła się część robocza, na którą złożyły się trzy sesje konferencyjne w czasie których wygłoszono 24 referaty naukowe.
---
W święto św. Bartłomieja Apostoła 24 sierpnia b.r., w Bazylice Zwiastowania NMP w Leżajsku ks. prałat Kryspin Dubiel przyjął sakrę biskupią. Został on mianowany przez papieża Franciszka arcybiskupem tytularnym i nuncjuszem apostolskim w Angoli oraz Wyspach Książęcych i wyspach św. Tomasza. Uroczystości odbyły się w bazylice Zwiastowania NMP w Leżajsku. Mszy św. przewodniczył sekretarz stanu Stolicy Apostolskiej kard. Pietro Parolin, on też był głównym konsekratorem. Współkonsekratorami byli: abp Salvatore Pennacchio, rektor Papieskiej Akademii Kościelnej oraz abp Adam Szal, metropolita przemyski. We Mszy św. uczestniczył także abp Antonio Guido Filipazzi nuncjusz apostolski w Polsce oraz kilkudziesięciu biskupów i kapłanów, wśród nich dyrektor Ośrodka.
Arcybiskup Kryspin Dubiel niejednokrotnie przekazywał naszemu Ośrodkowi szereg cennych wskazówek i informacji o charakterze badawczym i źródłowym, m.in. na temat Polaków w Kolumbii.
Abp Kryspin Dubiel i ks. prał. Piotr Tarnawski z Sekretariatu Stanu oraz kapłani diecezji rzeszowskiej (fot. S. Zych)
---
---
Posiedzenie senackiej Komisji Spraw Emigracji i Łączności z Polakami za Granicą w dniu 17 kwietnia br. było okazją do prezentacji dorobku wybranych ośrodków naukowych zajmujących się problematyką polonijną oraz przyjęciem rekomendacji dla programowania polityki państwa w tej dziedzinie. Na zaproszenie Przewodniczącego Komisji – Bogdana Borusewicza, wziął w niej udział ks. dr hab. Sławomir Zych, dyrektor Ośrodka Badań nad Polonią i Duszpasterstwem Polonijnym KUL. Omówił on dorobek Ośrodka oraz zaprezentował perspektywy badawcze.
Na zdjęciu: ks. dr hab. Sławomir Zych z senatorem prof. dr hab. Kazimierzem Ujazdowskim, Wiceprzewodniczącym Komisji.
---
W niedzielę 14 kwietnia dr Paweł Sieradzki w ramach wykładów otwartych prowadzonych w Klasztorze OO. Dominikanów w Lublinie przedstawił zagadnienie genezy, rozkwitu i dziedzictwa kościoła katolickiego w dziejach polonii amerykańskiej w XIX i XX wieku.
---
W czwartek 4 kwietnia Ośrodek Badań nad Polonią i Duszpasterstwem Polonijnym KUL wraz Lubelskim Oddziałem Stowarzyszenia "Wspólnota Polska" i Fundacją Armii Krajowej im. Franciszka Miszczaka w Londynie zorganizował panel dyskusyjny dotyczący stanu i perspektyw badań polonijnych. Wybitni badacze będący przedstawicielami wiodących polskich placówek naukowych omówili priorytety historiograficzne i wyzwania organizacyjne, które stoją przed środowiskiem naukowym zajmującym się polską emigracją.
---
Fot. Paweł Sieradzki
---
5 marca w Starostwie Powiatowym w Kolbuszowej odbyła się konferencja naukowa, dotycząca dziejów odnowionego powiatu. Miała ona miejsce w ramach obchodów srebrnego jubileuszu tejże jednostki samorządu terytorialnego. Współorganizatorem sympozjum był nasz Ośrodek, bowiem jak podkreślali wszyscy prelegenci, Kolbuszowszczyzna to „zagłębie emigracyjne” od 2. poł. XIX w. Na zakończenie uroczystości dyrektor Ośrodka ks. dr hab. Sławomir Zych otrzymał okolicznościową statuetkę „za pełną zaangażowania pracę na rzecz rozwoju powiatu kolbuszowskiego”.
Sprawozdanie z wydarzenia tutaj
---
W dniu 5 stycznia 2024 roku odszedł do Pana śp. bp Ryszard Karpiński, biskup pomocniczy senior Archidiecezji Lubelskiej. Przez wiele lat był pracownikiem Papieskiej Komisji ds. Duszpasterstwa Migrantów i Podróżujących, a w latach 2003-2008 Delegatem KEP ds. Duszpasterstwa Emigracji Polskiej. Wśród swoich rozlicznych aktywności był on również jednym ze współzałożycieli Stowarzyszenia "Wspólnota Polska". Utrzymywał z naszym ośrodkiem bliskie i serdeczne relacje. W 2008 roku nasz ośrodek dedykował mu 30 tom "Studiów Polonijnych".
W uroczystościach pogrzebowych ośrodek reprezentował jego dyrektor ks. dr hab. Sławomir Zych, będąc również delegatem lubelskiego oddziału Stowarzyszenia "Wspólnota Polska".
Biogram śp. bpa Ryszarda Karpińskiego na stronie Stowarzyszenia "Wspólnota Polska"
Fot. Pracownicy Ośrodka z bpem Ryszardem Karpińskim, KUL, 2008 r.
---
2023
W Święto Wszystkich Świętych Zakonu Karmelitańskiego obchodzonego 14 listopada, na audiencji specjalnej w Watykanie została wręczona Ojcu Świętemu Franciszkowi książka autorstwa dra Pawła Sieradzkiego zatytułowana "Between Poland and Rome. The activity of Fr. Anzelm Gądek (1884-1969) at home and abroad" wydana staraniem ośrodka w 2016 roku.
---
Fotorelacja z konferencji "Polskie Misje Katolickie i parafie - dziedzictwo kulturowe" wpisującej się w cykl naukowy zatytułowany "Duszpasterstwo polonijne wczoraj i dziś". W czasie jej trwania wręczona została Nagroda Naukowa im. Ireny i Franciszka Skowyrów w edycji za lata 2022 i 2023. Jej laureatem zostało Archiwum Akt Nowych w Warszawie oraz prof. dr hab. Małgorzata Przeniosło i prof. dr hab. Marek Przeniosło. Ponadto nadzwyczajnym Dyplomem Zasługi został uhonorowany dr hab. Andrzej Krzysztof Kunert.
Prawa autorskie do powyższych fotografii posiada Archiwum Akt Nowych w Warszawie.
(https://www.aan.gov.pl/a,1151,duszpasterstwo-polonijne-wczoraj-i-dzis-konferencja-naukowa)
---
---
We francuskim wydawnictwie Editions du Carmel, w serii wydawniczej Témoins de vie ukazała się biografia założyciela Zgromadzenia Sióstr Karmelitanek Dzieciątka Jezus zatytułowana "Père Anselme. Apôtre de l'Enfant-Jésus". Jednym z dwojga jej autorów jest pracownik Ośrodka dr Paweł Sieradzki.
Więcej informacji o książce na stronie internetowej wydawnictwa: https://editionsducarmel.com/librairie-chretienne,pere-anselme,collection-temoins-de-vie,nos-collections,2000.html
---
Ks. dr hab. Sławomir Zych - dyrektor Ośrodka prowadził spotkanie autorskie z Mariuszem M. Brymorą, redaktorem polskiego wydania książki Romualda Spasowskiego "Spowiedź ambasadora". Wydarzenie odbyło się w ramach cyklu "Akademia Polonijna" organizowanego przez Muzeum im. Kazimierza Pułaskiego w Warce.
Relacja z spotkania: https://www.muzeumpulaski.pl/aktualnosci/924-akademia-polonijna-i-spowiedz-ambasadora
---
Dyrektor Ośrodka odznaczony Medalem 30-lecia Stowarzyszenia "Wspólnota Polska"
Więcej o wydarzeniu: http://wspolnotapolska.org.pl/wiadomosci.php?id=8341/
2022
11 czerwca 2022 roku odbyły się obchody Złotego Jubileuszu Ośrodka Badań nad Polonią i Duszpasterstwem Polonijnym KUL.
Po uroczystej Mszy Świętej w Kościele Akademickim, której przewodniczył ks. prof. dr hab. Mirosław Sitarz prorektor KUL obchody kontynuowano w Auli im. Stefana Kardynała Wyszyńskiego w gronie zaproszonych Gości.
Podczas uroczystości zainaugurowane zostało Zadanie zlecone Ministra Edukacji i Nauki: "Organizacje polonijne zagranicą – badania naukowe, archiwum cyfrowe i centralna baza danych"
Artykuły o wydarzeniu:
Polonijna Agencja Informacyjna: 50-lecie Ośrodka Badań nad Polonią i Duszpasterstwem Polonijnym KUL
Gość. pl Lubelski: Złoty Jubileusz Ośrodka Badań nad Polonią i Duszpasterstwem Polonijnym
Radio Lublin: Ośrodek Badań nad Polonią i Duszpasterstwem Polonijnym KUL świętuje złoty jubileusz
Lublin: 50-lecie Ośrodka Badań nad Polonią i Duszpasterstwem Polonijnym
Ośrodek Badań nad Polonią obchodził 50 lat
2018
Spotkanie z Parą Prezydencką w Chicago, 20 maja 2018
2017
2016:
Nagroda Skowyrów 2016 dla o. dra Mariana Brudzisza CSsR
Dzień Patriotyczny na Putney w Londynie - z udziałem dyrektora Ośrodka
Polacy w kulturze Wielkiej Brytanii - miedzynarodowa konferencja naukowa
Konferencja: ks. Ludwik Ruczka - patron sybiraków
2015
- 2014
Międzynarodowa konferencja pt.: "Wybitne postacie polskiej emigracji powojennej. Wojskowi"
Nagroda Naukowa im. Skowyrów dla ks. dra Romana Nira z Chicago
Ostatnia aktualizacja: 31.01.2025, godz. 18:52 - Paweł Sieradzki
