W swojej nowej publikacji „Co mam ci życzyć…”. Wartości w aktach życzeń Zofii Kossak kierowanych do dzieci i wnuków („Język. Religia. Tożsamość” 2024,  nr 2) dr hab. Małgorzata Nowak, prof. KUL udowadnia, że życzenia składane bliskiej osobie mogą wiele mówić o ich nadawcy i jego świecie wartości.

Nadawca życzeń może bowiem kształtować je stereotypowo, wykorzystując rejestr uniwersalnych dóbr (zdrowie, szczęście, pomyślność) albo robić to bardzo indywidualnie, uwzględniając w swych powinszowaniach realne potrzeby odbiorcy, wynikające z wiedzy o nim, w tym z wiedzy o świecie jego doświadczeń. Analizowane w artykule życzenia Zofii Kossak adresowane do członków najbliższej rodziny są w skali globalnej życzeniami kreatywnymi. Charakterystyczną cechą aktów powinszowań składanych przez pisarkę dzieciom i wnukom jest ich nasycenie wartościami religijnymi oraz powiązanie z aktami błogosławieństwa.

W hierarchii wartości uznawanych i intencjonalnie przekazywanych przez Kossak pierwsze miejsce zajmują wartości święte („absolutnie święte” i „po ludzku święte”), wysoką rangę mają także wartości duchowo-moralne, perfekcjonistyczne, kolejno witalne i obyczajowe. W nikłym zaś stopniu – hedonistyczne i utylitarne. W życzeniach uwidacznia się też osobiste profilowanie przez Kossak pojęć aksjologicznych (np. szczęścia) oraz ich (re)definiowanie.

Zachęcamy do lektury!

Czytaj