Bardzo pragnąłem – i nadal pragnę – znaleźć się w Katolickim Uniwersytecie Lubelskim” - Karol Wojtyła na KUL

Karol Wojtyła - najpierw jako ksiądz docent, potem biskup, arcybiskup, kardynał - kierował Katedrą Etyki na Wydziale Filozofii Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego przez prawie ćwierć wieku. Kim był dla swoich uczniów i przyjaciół z lubelskiej uczelni?

- Był on świetnym nauczycielem - dyskretnym, nie narzucającym swojego zdania, ciepło zdystansowanym, pełnym szacunku dla myśli drugiej osoby, co więcej autentycznie zainteresowanym tym, co mówi i kim jest. Traktował pracę studentów poważnie, podobnie jak swoją pracę - wspominał zmarły w 2010 roku uczeń, przyjaciel i współpracownik Ojca Świętego, ks. prof. Tadeusz Styczeń.

Ks. Karol Wojtyła rozpoczął pracę w KUL w październiku 1954 r. wykładami z etyki. W 1956 r. był już kierownikiem Zakładu i Katedry Etyki na Wydziale Filozofii. Prowadził zajęcia w formie wykładów, ćwiczeń, seminariów. Pracę naukowo-dydaktyczną godził z kapłaństwem i nie rezygnował z niej pomimo przybywających mu obowiązków. Miał na KUL-u spore grono oddanych przyjaciół i uczniów, którzy w czasie wspólnych wakacyjnych wypraw nazywali go Wujkiem.

Na wykłady, seminaria i konferencje przyjeżdżał zwykle pociągiem relacji Kraków – Lublin. Zdarzało się, że spóźniał się na seminaria, tłumacząc się studentom: „...ja według czasu krakowskiego …”.

Od marca 1956 r. ks. Wojtyła prowadził konwersatorium etyczne, a od października tego samego roku również wykład i ćwiczenia z filozofii moralnej oraz seminaria z filozofii i etyki. Doceniali go nie tylko studenci, ale też środowisko naukowe: „Młody, rokujący wielkie nadzieje naukowe” – to opinia jednego z twórców Lubelskiej Szkoły Filozoficznej prof. Stefana Swieżawskiego, który był jednym z recenzentów rozprawy habilitacyjnej ks. dr. Karola Wojtyły. To prof. Swieżawski zaproponował zatrudnienie ks. Wojtyły na Wydziale Filozofii KUL, gdy władze komunistyczne w 1954 r. zlikwidowały Wydział Teologiczny Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Ks. dr hab. Karol Wojtyła przez pierwsze trzy lata pracy dydaktycznej na KUL prowadził wykłady monograficzne: „Akt i przeżycie”, „Wartość i dobro” „Norma i szczęście”, „Miłość i odpowiedzialność” oraz „Z zagadnień teorii i metodologii etyki”.

Pomiędzy Krakowem i Lublinem

4 lipca 1958 Karol Wojtyła został biskupem tytularnym Ombrii (stolica historycznej diecezji w Egipcie), a także biskupem pomocniczym Krakowa. Po mianowaniu na biskupa musiał łączyć obowiązki naukowe z coraz większym zaangażowaniem w sprawy Kościoła. Stopniowo rzadziej przyjeżdżał do Lublina, coraz częściej zapraszając studentów na seminaria do Krakowa. Od czasu biskupstwa nie odbierał pensji na KUL i pieniądze przeznaczał na stypendia dla studentów oraz na dojazdy swoich uczniów do Krakowa.

Pomimo rosnącej liczby obowiązków, angażował się w działalność dydaktyczną, nie zaniedbywał studentów. Od 1958 do 1978 roku wypromował 9 prac magisterskich oraz 6 prac doktorskich. Wśród jego uczniów byli ks. Andrzej Szostek czy Jerzy Gałkowski, późniejsi profesorowie KUL. Prowadził również ożywioną działalność konferencyjną – wygłosił prawie 40 referatów i przemówień.

„Bardzo pragnąłem – i nadal pragnę – znaleźć się w Katolickim Uniwersytecie Lubelskim”

Zwieńczeniem i uhonorowaniem działalności ks. prof. Karola Wojtyły na KUL było przyznanie mu tytułu profesora honorowego. Rada Wydziału Filozofii Chrześcijańskiej pismem w listopadzie 1976 roku wnioskowała o nadaniu tytułu. Miesiąc później Senat KUL podjął uchwałę w tej sprawie, a 31 marca 1977 r. rektor KUL, prof. Mieczysław Albert Krąpiec, zwrócił się do Ministerstwa Nauki o zatwierdzenie uchwały. Odpowiedź nigdy nie nadeszła.

Już jako papież Jan Paweł II, Karol Wojtyła nie zapominał o ojczyźnie i uczelni. Również, ojczyzna i uczelnia nie zapomniała o Ojcu Świętym. Do pierwszego spotkania ze społecznością KUL doszło na Jasnej Górze 6 czerwca 1979 roku. Do kolejnego w czerwcu 1983 roku, kiedy to Jan Paweł II został uhonorowany tytułem Doktora Honoris Causa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Ceremonia odbyła się Warszawie. Podczas przemówienia Ojciec Święty opowiedział o swoim stosunku do KUL:

„Pragnę jeszcze raz zapewnić, że bardzo pragnąłem – i nadal pragnę – znaleźć się w Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, który przez szereg lat był moim warsztatem pracy. Pracy na waszym uniwersytecie wiele zawdzięczam i wysoko sobie ją cenię. Wydział Filozoficzny nie chciał zrezygnować z mojej pracy nawet wówczas, gdy jako arcybiskup krakowski mogłem ją wypełniać tylko bardzo fragmentarycznie – żeby użyć łagodnego wyrażenia. Prawdą jest jednak, że aż do roku 1978 – dokładniej: do 16 października – utrzymywałem kontakty naukowe z Uniwersytetem, a przede wszystkim – dzięki wspaniałym współpracownikom, którzy mnie wyręczali na miejscu – mogłem „zdalnie” kierować katedrą etyki. Jeżeli mimo kilkakrotnej prośby o zwolnienie dziekanat i rektorat stale decydował się podtrzymywać ten układ, znajdowałem w tym pewnego rodzaju rozgrzeszenie”.

Do spotkania z Janem Pawłem II w murach KUL doszło 9 czerwca 1987 roku. Wówczas padły pamiętne już słowa: „Uniwersytecie! Służ Prawdzie! Jeżeli służysz Prawdzie - służysz Wolności. Wyzwalaniu Człowieka i Narodu. Służysz Życiu!”

_

W dowód uznania dla działania Jana Pawła II, w dniu 4 kwietnia 2005 r. Senat KUL podjął uchwałę o zmianie nazwy Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego na Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Badania nad dziełem i myślą Jana Pawła II prowadzi na KUL od 1982 roku Instytut Jana Pawła II.

Monika Stojowska/Piotr Artysiewicz/KUL